Zijn verkoudheidsmedicijnen, zoals Sinutab, gevaarlijk voor het hart?

Waar komt dit nieuws vandaan?

Om symptomen van een verstopte neus te verminderen, kan je medicatie innemen, zoals Sinutab of Cirrus. Op 22 oktober 2023 raadde het Frans geneesmiddelenagentschap ANSM het gebruik van die medicatie af, omdat het bestanddeel pseudo-efedrine in zeldzame gevallen een hartaanval of een beroerte kan veroorzaken (1). Professor huisartsgeneeskunde Dirk Devroey (VUB) bevestigt dat en pleit er daarom voor om deze medicatie enkel verkrijgbaar te maken op voorschrift van de huisarts. Ons federaal geneesmiddelenagentschap FAGG is zich bewust van de risico’s van deze medicatie en liet weten dat de voordelen voorlopig opwegen tegen de risico’s. Het raadt wel aan om steeds de bijsluiter te lezen en op te volgen, zodat je deze medicatie veilig gebruikt.

Over welke medicatie gaat het in België? Aerinaze, Cirrus, Clarinase, Parasineg, Sinuphene, Sinutab (Forte), Rhinosinutab, Therafixx-CapitaNasal en Vasocedine Pseudoephedrine.

Bron

• (1) https://ansm.sante.fr/actualites/en-cas-de-rhume-evitez-les-medicaments-vasoconstricteurs-par-voie-orale
• (2) https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2023/10/25/frankrijk-waarschuwt-voor-verkoudheidspillen-zoals-sinutab-ris/

Hoe moet je dit nieuws interpreteren?

Verkoudheden

Gewone verkoudheden zijn niet ernstig, maar leiden vaak tot een bezoek aan de huisarts of afwezigheid op school of op het werk. De symptomen zoals een verstopte neus, een loopneus en niezen kunnen tot 2 weken aanhouden, maar gaan vanzelf over. Medicijnen genezen een verkoudheid niet, maar verlichten wel je symptomen (3, 4).

Pseudo-efedrine

Medicijnen in pilvorm om een verstopte neus te behandelen, bevatten vaak pseudo-efedrine. Die actieve stof vernauwt de bloedvaatjes in je neus tijdelijk, waardoor je neus minder verstopt aanvoelt en je minder snot hebt. Daardoor voel je je beter, maar ben je niet sneller van je verkoudheid af. Pillen met pseudo-efedrine hebben maar een klein positief effect in vergelijking met een nepmedicijn (placebo) (3, 4). In België kun je deze medicijnen zonder voorschrift krijgen, maar soms moet je bij de apotheker een formulier ondertekenen dat je de risico’s kent (3).

Risico’s

Pseudo-efedrine vernauwt niet alleen de bloedvaatjes in je neus, maar ook de bloedvaten in je lichaam, waaronder de bloedvaten rondom je hart en je hersenen. Dat kan je hartslag en je bloeddruk verhogen. Wanneer bloedvaten vernauwen, kunnen ze minder zuurstof vervoeren. In zeldzame gevallen kan dat leiden tot een tekort aan zuurstof in je hart of hersenen, wat een hartaanval of beroerte kan veroorzaken. Andere risico’s kan je vinden in de bijsluiter van dit medicijn (5).

Omdat verkoudheidssymptomen meestal mild zijn en dit medicijn - hoewel zeldzaam - ernstige bijwerkingen kan veroorzaken, wordt het in België over het algemeen afgeraden. Heb je veel last van je verkoudheid? Raadpleeg dan je apotheker of arts.

* Medicatie met pseudo-efedrine mag niet gebruikt worden door:

• kinderen jonger dan 12 jaar;
• ouderen;
• zwangere vrouwen of vrouwen die borstvoeding geven;
• mensen met een verhoogd risico op hart- en bloedvatziekten;
• mensen met een zeer hoge bloeddruk;
• mensen met een voorgeschiedenis van een beroerte of hartaanval;
• mensen met hartritmestoornissen;
• mensen met een te snel werkende schildklier (hyperthyroïdie).

Zijn neussprays met pseudo-efedrine veiliger?

Neussprays vernauwen wel de bloedvaatjes in je neus, maar niet die in je lichaam, waardoor ze veiliger zijn. Gebruik ze nooit langer dan 5 dagen omdat ze tot gewenning leiden en dan niet meer goed werken (5). Gebruik ze niet bij kinderen jonger dan 7 jaar (6).

Is er een alternatief?

Kies eerst voor een onschadelijk alternatief, zoals een neusspoeling met zout water of fysiologisch serum. Drink genoeg water, slaap met je hoofd wat hoger en zorg voor frisse lucht in je huis.

Moet deze medicatie op voorschrift?

Begin 2023 meldde het Frans geneesmiddelenagentschap ANSM enkele gevallen van hersenproblemen door pseudo-efedrine, waardoor het Europees Geneesmiddelenagentschap EMA momenteel een nieuw veiligheidsonderzoek uitvoert naar medicijnen met pseudo-efedrine. Dat rapport zal bepalen of medicijnen met pseudo-efedrine veilig zijn om met of zonder voorschrift te verkopen (7, 8).

Conclusie

Veel medicijnen die gebruikt worden bij een verkoudheid bevatten pseudo-efedrine als actieve stof. Die stof vernauwt de bloedvaten en kan zeldzame, ernstige bijwerkingen veroorzaken bij risicopersonen. Een Europees veiligheidsonderzoek hierover is gaande. Probeer eerst niet-medicamenteuze behandelingen, zoals je neus spoelen met zout water, en gebruik indien nodig kortdurend een neusspray. Raadpleeg bij twijfel je apotheker of huisarts. Overigens kan geen enkel medicijn ervoor zorgen dat je sneller van een verkoudheid af raakt.

Referenties

• (1) https://ansm.sante.fr/actualites/en-cas-de-rhume-evitez-les-medicaments-vasoconstricteurs-par-voie-orale
• (2) https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2023/10/25/frankrijk-waarschuwt-voor-verkoudheidspillen-zoals-sinutab-ris/
• (3) https://ebpnet.be/nl/ebsources/1318?check_logged_in=1&searchTerm=pseudoephedrine
• (4) Laura Deckx, An De Sutter, Linda Guo, Nabiel A Mir, Mieke L van Driel. Nasal decongestants in monotherapy for the common cold. Cochrane Database Syst Rev, 2016 Oct 17;10(10):CD009612.
• (5) Vasoconstrictoren bij neuscongestie. Bcfi folia, oktober 2013. https://www.bcfi.be/nl/articles/query?number=F40N10B
• (6) https://www.fagg.be/nl/news/news_antitussifs
• (7) https://www.fagg.be/nl/news/prac_februari_2023_start_van_veiligheidsonderzoek_naar_geneesmiddelen_met_pseudo_efedrine
• (8) https://www.ema.europa.eu/en/medicines/human/referrals/pseudoephedrine-containing-medicinal-products