Urinetest bij kinderen

Wat is het?

Een urinetest bij kinderen kan gebeuren om verschillende aandoeningen op te sporen:

• een infectie van de urinewegen (bijv. blaasontsteking, nierontsteking)
• een nierziekte
• algemene aandoeningen, zoals diabetes (suikerziekte)

Soorten urinetests

De huisarts kan een eerste onderzoek uitvoeren met een teststrook of dipstick:

• Hij doopt een kleurstaafje in de urine van je kind.
• Nadien vergelijkt hij de kleuren met die van een controlestrookje.
• Vervolgens kan de arts aflezen of er stoffen in de urine zitten die kunnen wijzen op een aandoening. Het kan bijvoorbeeld gaan om:
  • suiker
  • eiwitten
  • witte bloedcellen
  • rode bloedcellen

Is dit eerste onderzoek afwijkend? Dan stuurt de arts een staal urine op naar het labo voor bijkomende onderzoeken. Een laborant kan dan:

• de urine onder de microscoop bekijken (microscopisch onderzoek);
• een kweek uitvoeren van de bacteriën in de urine (urinekweek);
• meer in detail naar de afwijkingen in de urine kijken (celonderzoek).

Wanneer gebeurt er een urinetest?

Er gebeurt steeds een urinetest als je kind last heeft van:

• abnormale dorst
• frequent plassen
• pijn of een branderig gevoel bij het plassen
• urine met een abnormale kleur of geur
• schuimende urine
• tekenen van een onderliggende nierziekte, zoals een afwijkende niertest in het bloed
• vochtophoping (oedeem)
• hoge bloeddruk
• puntvormige bloedingen in de huid
• onverklaarbare, terugkerende koorts (bij een zuigeling)

Hoe neem je een urinestaal af?

Verzamel een goed en vers staal urine:

• Het is belangrijk dat je de urine correct en zo ‘proper’ mogelijk opvangt.
• Lukt dat niet, dan is de kans op een bijbesmetting door andere bacteriën groot. Dat maakt het onderzoek minder betrouwbaar.
• Probeer dus te vermijden dat huidbacteriën in het staaltje terechtkomen.
  • Is je kind nog klein? Dan kan je een plaszakje op de huid kleven.
  • Is je kind al wat ouder? Dan kan je het staal afnemen terwijl het op het toilet zit.

Hoe ga je te werk?

• Was je handen.
• Reinig de geslachtsdelen van je kind.
• Laat je kind starten met plassen in het toilet:
  • Laat het pas na enkele seconden in het staalpotje plassen, en dan weer in het toilet.
  • Zo vang je het middelste deel van de urine op (‘midstream’ urine).
  • Dat verkleint de kans op bijbesmetting.

In dit filmpje leggen we uit hoe je een urinestaal afneemt bij een kind of een baby.

De richtlijn gaat verder onder het filmpje.

Is het onderzoek erg belangrijk, maar kan je geen correct staal afnemen?

• Dan kan de arts eenmalig urine verzamelen via een sonde (flexibel buisje).
• Dit gebeurt meestal in het ziekenhuis.

Afwijkende resultaten

Te veel eiwitten in de urine (proteïnurie)

Dit kan onschuldig zijn. Mogelijke oorzaken zijn:

• een fysieke inspanning
• koorts
• een stoornis in de nierfilters

Gaat er veel eiwit verloren via de urine, dan kan er een eiwittekort ontstaan in het bloed. Hierdoor kan vocht ophopen (oedeem), vooral in de benen en rond de ogen van het kind.

Te veel rode bloedcellen in de urine (hematurie)

Mogelijke oorzaken van bloed in de urine (hematurie) bij een kind zijn:

• een nieraandoening
• beschadiging van het slijmvlies van de blaas, urineleiders of plasbuis
• beschadiging van de huid in de schaamstreek

Er bestaan twee soorten hematurie:

• microscopische hematurie:
  • Het aantal rode bloedcellen in de urine is zo klein dat het niet zichtbaar is met het blote oog.
• macroscopische hematurie:
  • Het aantal rode bloedcellen is zo groot dat de urine donker of rood kleurt.

Te veel witte bloedcellen in de urine (pyurie)

• De meest voorkomende oorzaak van te veel witte bloedcellen in de urine is een urineweginfectie, meestal van de blaas.
• Nierinfecties zijn gelukkig zeldzamer.

Vermoedt de arts een infectie? Dan moet een kweek van de bacterie uit het urinestaal die bevestigen.

Meer weten?

https://www.thuisarts.nl/blaasontsteking-bij-kinderen/hoe-vang-ik-plas-van-mijn-kind-op

Bronnen

https://www.ebpnet.be: Interpretatie van urinetestresultaten bij kinderen