Wat zijn bedwantsen?
Bedwantsen zijn roodbruine insecten. Ze hebben geen vleugels en zijn ongeveer zo groot als een mier. Een bedwants lijkt op de pit van een appel.
Bedwantsen voeden zich met bloed. Ze bijten ’s nachts, omdat ze niet van licht houden. Ze hebben het ook graag warm. Omdat mensen ‘s nachts minder bewegen, is het makkelijker om hen te bijten.
De beet van een bedwants is meestal niet pijnlijk. Er kan wel een huidreactie zijn, zoals kleine, hevig jeukende rode bultjes.
Bedwantsen verplaatsen zich meestal van de ene plek naar de andere via bagage en kleding.
Je kan geen ziektes krijgen door de beet van een bedwants.
Waar nestelen bedwantsen zich?
Er zijn vaker bedwantsen op drukbezochte plaatsen, bijvoorbeeld:
- hotels;
- hostels of jeugdherbergen;
- opvangcentra voor daklozen;
- vliegtuigen.
Ze verstoppen zich op donkere plekken, meestal op 1 à 2 meter van de persoon die ze bijten. Dat doen ze dicht bij de plaats waar die rust, bijvoorbeeld in de buurt van de zetel of het bed:
- in de naden van matrassen;
- in bedbodems en -hoofdeinden;
- achter plinten;
- in barsten in muren of vloeren;
- in koffers;
- in meubels.
Wanneer loop je risico op een beet van bedwantsen?
- Als je slaapt op een plek waar veel verschillende mensen overnachten en weer vertrekken.
- Op reis.
- Als je tweedehandsmeubels of -spullen gebruikt, zoals kleding, stoffen, lakens of een matras.
Bij wie en hoe vaak komen bedwantsen voor?
Bedwantsen komen overal ter wereld voor. Vanaf de jaren ‘50 kwamen ze bij ons in woningen minder vaak voor. Dat kwam doordat de kwaliteit van de woningen verbeterde en krachtige insecticiden werden gebruikt. Maar sinds de jaren 1980-1990 is hun aanwezigheid overal ter wereld opnieuw toegenomen.
Daarvoor zijn er verschillende mogelijke oorzaken:
- de insecticiden werken minder goed doordat bedwantsen er steeds beter tegen bestand zijn (resistentie);
- mensen reizen meer dan vroeger, waardoor bedwantsen zich gemakkelijker verspreiden;
- mensen kopen en gebruiken meer tweedehandsmeubels of -spullen, zoals kleding, textiel, lakens of een matras.
Hoe merk je dat er bedwantsen zijn?
Je ziet kleine rode (bloed) of bruine (uitwerpselen) vlekjes op lakens of matrassen.
Sommige mensen merken een onaangename geur op in de kamer waar bedwantsen zijn. Die geur lijkt op schimmel of ruikt een beetje zoet.
Bedwantsen zijn zichtbaar met het blote oog en verstoppen zich op donkere plaatsen. Met een zaklamp en een vergrootglas kan je ze in donkere hoeken of plooien zoeken. Controleer bijvoorbeeld:
- naden en omgezoomde randen van matrassen, lakens en kussens;
- plinten, bedframe, (roedes van) gordijnen, stopcontacten of de houten vloer.
Hoe herken je beten van bedwantsen?
Enkele uren tot dagen na beten van bedwantsen kan je een zichtbare huidreactie opmerken. Op de lichaamsdelen die tijdens de slaap blootgesteld waren verschijnen kleine bultjes:
- het gezicht;
- de hals;
- de armen;
- de benen;
- de schouders.
De bultjes zijn rood en steken iets boven de huid uit. Ze jeuken erg. Beten van bedwantsen lijken op muggenbeten. Meestal zie je meerdere beten in een rij bij elkaar.
Hoe stelt je arts de diagnose?
Je arts stelt de diagnose op basis van jullie gesprek en de zichtbare reactie op je huid.
Hij of zij vraagt je bijvoorbeeld of:
- je bedwantsen of sporen van hun aanwezigheid hebt opgemerkt;
- andere mensen die in hetzelfde bed slapen ook beten hebben;
- je nieuwe beten hebt, ongeacht de plek waar je slaapt;
- je recent op reis bent geweest;
- je net bent verhuisd.
Daarnaast bekijkt je arts de bultjes op je huid.
Wat kan je zelf doen?
Beten van bedwantsen verdwijnen meestal vanzelf, zonder behandeling, na 1 tot 2 weken. Probeer niet aan de beten te krabben, want dan kunnen ze ontsteken.
Het belangrijkste is om bedwantsen volledig uit je woonomgeving te verwijderen. Zo voorkom je dat je opnieuw wordt gebeten. Als je meerdere keren beten krijgt, kan dat namelijk leiden tot hevigere huidreacties, met meer jeuk en grotere bultjes.
Bedwantsen voorkomen
- Inspecteer de plaatsen waar bedwantsen zich kunnen verstoppen, zeker als je ergens slaapt waar veel mensen komen en gaan. Controleer bijvoorbeeld:
- de matras;
- het bed;
- de omgeving rond de plinten
- Stofzuig je kamer regelmatig.
- Als je tweedehandsmeubels of -spullen koopt, zoals kledij, textiel, lakens of een matras:
- Controleer ze goed vóór je ze mee naar huis neemt.
- Was textiel, beddengoed en kleding op meer dan 60 graden Celsius (60 °C). Of leg ze 3 tot 4 dagen in de diepvriezer, in een goed afgesloten plastic zak, op -18 graden Celsius (-18 °C).
- Stofzuig en reinig grondig matrassen en meubels.
- Denk eraan om het stofzuigerzakje te verwijderen, in een plastic zak te stoppen en weg te gooien.
- Dicht barsten en spleten in meubels.
- Als je een woning renoveert:
- Controleer goed muren, vloeren en plinten.
- Dicht alle kieren en scheuren.
- Het kan nuttig zijn om behangpapier, tapijten en plinten te verwijderen.
Tips voor als je reist of verblijft op plaatsen waar veel mensen komen en gaan:
- Inspecteer plaatsen waar bedwantsen zich kunnen verstoppen. Controleer bijvoorbeeld:
- de matras;
- het bed;
- de omgeving rond de plinten.
- Controleer regelmatig je bagage, tassen en kleren.
- Plaats je bagage, tassen en kleren op een verhoogde plek, maar leg ze niet op het bed.
- Stop gedragen kleren in een afgesloten plastic zak.
- Was al je reisspullen zodra je thuiskomt.
- Heb je beten van bedwantsen of vermoed je dat er bedwantsen aanwezig zijn? Verwittig dan de verantwoordelijke(n) van de plek waar je slaapt of hebt geslapen.
Bedwantsen bestrijden
Maak je woning grondig schoon:
- Was kleren, lakens en kussens op meer dan 60 graden Celsius (60 °C).
- Als dat niet mogelijk is:
- Stop ze gedurende 30 minuten in de droogkast.
- Leg ze 3 tot 4 dagen in een goed afgesloten plastic zak in de diepvriezer, op -18 graden Celsius (-18 °C).
- Als dat niet mogelijk is:
- Controleer en stofzuig alle plekken waar bedwantsen zich kunnen verstoppen, zoals:
- matrassen;
- meubels;
- scheuren in de muren.
- Denk eraan om het stofzuigerzakje te verwijderen, in een plastic zak te stoppen en weg te gooien.
Zitten er bedwantsen op de lakens? Stop de lakens dan in een plastic zak en gooi ze weg.
Zitten er bedwantsen in matrassen of meubels? Breng ze dan onmiddellijk naar het containerpark. Verpak ze zo goed mogelijk en zorg ervoor dat niemand anders ze nog kan gebruiken. Zet ze niet zomaar op straat.
Blijft het probleem bestaan? Schakel dan professionele ongediertebestrijders in voor een behandeling met chemische middelen.
Ben je onderweg? Stop dan aangetaste kleren en spullen in een plastic zak en was ze zo snel mogelijk op minstens 60 °C.
Wat kan je arts doen?
Je arts raadt je aan om thuis te controleren of er bedwantsen zijn en ze te verwijderen (zie: ‘Wat kan je zelf doen?’).
Je arts kan ook medicijnen voorschrijven om de jeuk te verlichten, zoals antihistaminica of verzachtende huidcrèmes, soms met cortisone. In ernstige gevallen kan je arts cortisone voorschrijven die je via je mond moet innemen.
Je arts kijkt of je beten geïnfecteerd zijn en schrijft zo nodig een antibioticum voor, om in te nemen via je mond of op je huid aan te brengen.
Meer weten?
- Algemene info over bedwantsen:
- Gebruik je medicijnen? Zoek eenvoudig betrouwbare informatie op FarmaInfo.