Wat is het?
De twee voornaamste chronische ontstekingen van het darmslijmvlies bij kinderen zijn:
- de ziekte van Crohn,
- colitis ulcerosa.
De oorzaak van deze aandoeningen is nog onduidelijk. Er wordt aangenomen dat het auto-immuunziekten zijn, waarbij het afweersysteem zich tegen de eigen weefsels keert.
De ziekte van Crohn is in 20% van de gevallen erfelijk. Ook omgevingsfactoren en levensstijl spelen een rol. Het is een typische welvaartziekte. Ze komt meer voor in West-Europa en Noord-Amerika.
Hoe vaak komt het voor?
De aandoeningen treffen ongeveer 15 per 100.000 kinderen, maar het aantal neemt toe. De ziekte van Crohn komt vaker voor dan colitis ulcerosa.
Bij wie komt het voor?
De ziekten kunnen op alle leeftijden beginnen. Tijdens de kinderjaren is dit typisch aan het begin van de puberteit.
Hoe kan je het herkennen?
Beide aandoeningen tasten meestal vooral de dikke darm aan. De ziekte van Crohn kan echter alle slijmvliezen van het verteringsstelsel aantasten, van de mond over de dunne darm en de dikke darm tot aan de aars. Colitis ulcerosa blijft beperkt tot de dikke darm.
De aandoeningen beginnen vaak sluipend, en de eerste tekenen zijn vooral darmklachten:
- diarree,
- toegenomen aantal stoelgangen,
- nachtelijke stoelgangen,
- af en toe bloed in de ontlasting,
- buikpijn,
- rommelingen in de buik.
Hiernaast kan gewichtsverlies en soms koorts optreden. Het kind ziet vaak bleek. De groei van het kind kan vertraagd zijn en de puberteit verlaat.
Bij de ziekte van Crohn kunnen aften in de mond voorkomen, roodheid van het mondslijmvlies optreden en wratachtige aanhangsels aan de aars ontstaan.
Hoe stelt de arts de aandoening vast?
Bij aanhoudende buikklachten vraagt de arts na een lichamelijk onderzoek meestal eerst een bloed- en een stoelgangonderzoek aan. In de stoelgang kan gezocht worden naar bacteriën, bloed(resten) en het eiwit calprotectine. Calprotectine wordt echter niet terugbetaald voor de opsporing van de ziekten. Het wordt enkel terugbetaald bij de opvolging van een bewezen ziekte van Crohn.
Als de arts een darmziekte vermoedt, verwijst hij het kind door een specialist (gastro-enteroloog) voor een kijkonderzoek van de darm en de maag. Bij kinderen gebeurt dit onder algemene verdoving. Bij dit onderzoek worden de typische ontstekingsletsels zichtbaar.
Zo nodig kan de specialist een biopsie afnemen. Hierbij neemt hij een klein stukje darmslijmvlies weg voor microscopisch onderzoek.
Soms voert de arts ook een onderzoek van de dunne darm uit met een scan of een videocapsule.
Wat kan je arts doen?
Vooral colitis ulcerosa is bij kinderen meestal ernstig. De behandeling is gebaseerd op de behandeling voor volwassenen, en aangepast aan kinderen. Geneesmiddelen (immunosuppressiva) onderdrukken het afweersysteem.
Bij chronisch bloedverlies in de stoelgang moeten soms ijzersupplementen toegediend worden. Als het kind niet goed reageert op de behandeling, kan tijdelijk geopteerd worden voor sondevoeding. Soms is een chirurgische ingreep nodig, waarbij een vernauwing kan worden opgeheven of een deel van de dikke darm verwijderd.