Kinesitherapie bij slechte doorbloeding in de benen (claudicatio)

Wat is claudicatio?

Heb je pijn en ongemak in een of beide benen wanneer je stapt, en moet je vaak stoppen? Dan lijd je mogelijk aan claudicatio intermittens, wat we in de volksmond ‘etalagebenen’ noemen. Het gaat om een slechte doorbloeding in je benen. Die is het gevolg van een toenemende vernauwing of verstopping van een of meerdere slagaders.

Wanneer een slagader verstopt raakt, krijgt een deel van je been te weinig bloed, en dus te weinig zuurstof. Daardoor kan schade ontstaan.

Hoe geraakt een slagader verstopt?

Een slagader geraakt verstopt door verkalking van de bloedvatwand (atherosclerose). Die zogenaamde slagaderverkalking wordt veroorzaakt door afzetting van vet (plaques) op de slagaderwand. Daardoor stroomt er minder bloed door de slagader en krijgen je spieren te weinig zuurstof. Dat gebrek aan zuurstof doet je spieren verzuren. Daarbij ervaar je pijn die als een kramp aanvoelt.

Meer uitleg over slechte doorbloeding in de benen (claudicatio) vind je in onze algemene patiëntenrichtlijn.

Welke factoren kunnen aanleiding geven tot claudicatio? 

De kans dat je een slechte doorbloeding in je benen ontwikkelt, is groter als je:

• rookt;
• familieleden hebt die aan hart- en vaatziekten lijden;
• wat ouder bent;
• aan diabetes lijdt;
• last hebt van een hoge bloeddruk;
• een te hoog cholesterolgehalte hebt;
• overgewicht hebt;
• weinig beweegt en veel stilzit.

Wat kan je zelf doen om claudicatio te voorkomen?

Probeer bovenstaande risicofactoren te beperken met een gezonde levensstijl.

• Probeer te stoppen met roken. Dat is de belangrijkste maatregel!
• Probeer ook voldoende te bewegen, bijvoorbeeld wandelen of fietsen. Dat heeft ook een bewezen gunstig effect.

(Lees verder onder de afbeelding)

Voldoende bewegen:

• bevordert je bloedsomloop;
• doet je bloeddruk dalen;
• bevordert je suikerstofwisseling;
• versterkt je spieren;
• verbetert je algemene conditie;
• verbetert je levenskwaliteit.

Een (bij voorkeur gespecialiseerde) kinesitherapeut (zie verder) kan je helpen om meer en beter te bewegen (staptraining). Daarvoor heb je wel een voorschrift van je huisarts nodig.

Wat kan je samen met je kinesitherapeut doen? 

De beste behandeling voor claudicatio is staptraining:

• Zo’n training volg je het best onder begeleiding van een claudicatiotherapeut. Dat is een kinesitherapeut die een speciale opleiding heeft gevolgd om je hierin te begeleiden.
• Staptraining door een erkende claudicatiotherapeut biedt de meeste garantie op goede resultaten.

Hoe verloopt staptraining?

Staptraining verloopt als volgt:

• De training bestaat niet alleen uit lopen:
  • Je krijgt ook uithoudingsoefeningen voor je benen (fietsen) en je armen (draai- en roeibewegingen)¹.
  • Spierversterkende oefeningen (krachttraining) zijn een nuttige aanvulling².

• Je kinesitherapeut past de intensiteit van de training aan aan je inspanningsvermogen³ en je pijn. De training is best intensief:
  • Probeer dus door te zetten. Je kinesitherapeut moedigt je daarbij aan.
  • De pijn die je tijdens de training ervaart, kan geen kwaad voor je spieren.

• Na enkele weken bouwt je kinesitherapeut de begeleiding af en train je steeds meer zelfstandig.

• Plan je staptraining goed in je dagschema in.
  • Als je gedurende een periode niet traint, verkleint je stapafstand opnieuw.
  • Probeer dus dagelijks te blijven stappen, wandelen en bewegen.

• Als je de instructies van je kinesitherapeut goed opvolgt:
  • behaal je na drie maanden doorgaans al goede resultaten;
  • merk je na zes maanden dat je al een grote afstand kan stappen zonder pijn;
  • verbetert je conditie;
  • nemen je klachten af.

• Het hele trainingstraject kan tot een jaar duren.

Zeven op de tien personen met claudicatio hoeven geen ingreep te ondergaan doordat ze intensieve staptraining en een gezonde leefstijl combineren. Geef daarom niet te snel op!

Meer praktische informatie over staptraining vind je op www.claudicatiocare.be.

Meer weten?

• https://www.claudicatiocare.be/home/
• Patiëntenfolder ClaudicatioCare

Bronnen

• KNGF-richtlijn
• Patiëntenfolder ClaudicatioCare
• 1. Zwierska I, Walker RD, Choksy SA, et al. Upper- vs lower-limb aerobic exercise rehabilitation in patients with symptomatic peripheral arterial disease: a randomized controlled trial. J Vasc Surg 2005;42:1122–30
• 2. Parmenter BJ, Mavros Y, Ritti Dias R, et al. Resistance training as a treatment for older persons with peripheral artery disease: a systematic review and meta-analysis. Br J Sports Med 2019.
• 3. Parmenter BJ, Dieberg G, Smart NA. Exercise training for management of peripheral arterial disease: a systematic review and meta-analysis. Sports Med 2015;45:231–44