Atopisch eczeem bij kinderen

Laatst aangepast op 25/11/2024

Wat is atopisch eczeem bij kinderen?

Atopisch eczeem is een aandoening met als kenmerk een langdurige en jeukende ontsteking van de huid. Een andere naam hiervoor is constitutioneel eczeem.

Atopisch eczeem kan op elke leeftijd ontstaan, maar begint vaak in de kindertijd. Het verbetert meestal met het ouder worden. Het is niet besmettelijk.

Oorzaak

De oorzaak is nog niet volledig duidelijk. Atopie betekent dat er een erfelijke aanleg is voor allergie. De aandoening komt dan ook vaak voor bij directe familieleden. Atopie uit zich meestal als eczeem, astma, hooikoorts of voedselallergie.

Atopisch eczeem verloopt typisch in opstoten. Zo’n opstoot kan ontstaan door:
- irritatie van de huid, bijvoorbeeld door:
  - zweten;
  - krabben;
  - ruwe kledij;
  - vaak wassen met water en zeep of shampoo: de huid droogt daardoor uit;
- stress.

Soms lokken allergische reacties (bijvoorbeeld op huisstofmijt, huisdieren, voeding …) de symptomen (deels) uit.

Hoe vaak komt atopisch eczeem voor?

Eczeem is een van de meest voorkomende huidaandoeningen. Er bestaan verschillende soorten eczeem. Atopisch eczeem is er een van.

Bij kinderen komt het veel vaker voor dan bij volwassenen.

15% tot 20% van de kinderen lijdt aan atopisch eczeem. Bij volwassenen is dat 1 tot 3%.
De meeste kinderen hebben minder klachten als ze in de puberteit komen, maar bij 50% kunnen de symptomen terugkomen.

Hoe kan je atopisch eczeem bij kinderen herkennen?

De voornaamste klacht is een chronische, jeukende huiduitslag. Die komt meestal voor in:

de huidplooien,
het aangezicht,
de hals,
de oogleden,
de romp,
de dijen.

De uitslag kan verschillende vormen aannemen:

rode vlekken op een droge huid;
soms blaasjes en bultjes waar vocht uitkomt (nattend eczeem);
soms wat schilferend.

De huid kan er wat verdikt en ruw uitzien. Door de hevige jeuk zijn er dikwijls krabwonden, die ook besmet kunnen worden met bacteriën. Daardoor gaan de wonden etteren en komt er een geelachtige korst op. Later kunnen zich littekens vormen.

Hoe atopisch eczeem eruitziet, verschilt naargelang de leeftijd van het kind.

Bij kinderen jonger dan 1 jaar zit het vaak meer in het gezicht (wangen en kin).
Oudere kinderen krijgen het meestal aan de binnenkant van de ellebogen, achter de knieën, en op de polsen, enkels en handen.

Hoe stelt je arts atopisch eczeem vast?

De arts kan de diagnose meestal stellen op basis van de klachten van het kind en een lichamelijk onderzoek. Vaak zijn er geen extra onderzoeken nodig.

Soms doet de arts ook een onderzoek naar allergie.

Wat kan je zelf doen?

Herken je een van de symptomen bij je kind? Raadpleeg dan je huisarts.

Levensstijladviezen

Heeft je kind vaak stress? Probeer die dan te verminderen door voor voldoende ontspanning te zorgen.

Vermijd dingen die het eczeem kunnen verergeren, zoals irriterende stoffen of bepaalde voedingsmiddelen bij aangetoonde voedselallergie.

Spoel je kind na het zwemmen in chloorhoudend water goed af. Breng nadien een vochtinbrengende (hydraterende) crème aan.

Kleed je kind in losse kleding, liefst in katoen, en vermijd ruwe stoffen en wol.

Zweten kan eczeem verergeren. Kleed je kind dus niet te warm aan.

Probeer te voorkomen dat de huid van je kind uitdroogt:

Was je kind niet te vaak (2-3/week), te lang of te warm.
Gebruik geen zeep of zo weinig mogelijk.
Gebruik badolie.
Hydrateer de huid na het wassen.

Verzorging van de huid

Het is belangrijk om de huid van je kind dagelijks goed te hydrateren, ook als het eczeem tijdelijk weg lijkt. Hydrateren betekent dat je vocht inbrengt in de huid. Daarvoor zijn er middelen in verschillende vormen, zoals lotions, zalf, crèmes en badoliën. Ze beschermen en helpen de huid vochtig te houden. Dat vermindert pijn en jeuk.

Je kan zoveel gebruiken als je wil en het zo vaak aanbrengen als nodig.
- Het kan helpen om het na een bad of douche aan te brengen, omdat dat helpt om water in de huid vast te houden. Badolie kan daarbij ook helpen.
- Zalf wordt meestal gebruikt op zeer droge huid.

Je kiest best voor hypoallergene middelen (middelen die minder snel allergische reacties veroorzaken), zonder parfum, kleurstoffen en bewaarmiddelen.
- Deze zijn vrij verkrijgbaar.
- De meeste apothekers bereiden ook zelf vochtinbrengende (hydraterende) crèmes, zodat je zeker bent dat er geen te vermijden producten in zitten.
- Meestal zijn dit crèmes op basis van cetomacrogol of ureum.
- Een dure crème is niet per se beter dan een gewone basiscrème.

Sommige kinderen hebben genoeg aan hydraterende middelen om de symptomen onder controle te houden, maar de meeste moeten ze samen met een andere behandeling gebruiken.

Psychologische impact

Eczeem kan vaak leiden tot gevoelens van depressie, angst en een lagere levenskwaliteit. Het is moeilijk te zeggen of stress door eczeem de oorzaak is of juist het gevolg: vaak is het beide.

Het is zowel voor je kind als voor jou erg belangrijk om steun te vinden bij mensen om jullie heen. Contact met lotgenoten kan ook waardevol zijn. Je kan er tips en inspiratie vinden om ermee om te gaan. Jij en je kind kunnen er ook over praten met jullie zorgverlener.

Wat kan je arts of zorgverlener doen?

Atopisch eczeem is niet te genezen. Er is immers geen behandeling die de oorzaak wegneemt. De behandeling richt zich op 2 pijlers:

huidverzorging (zie hierboven);
behandelen van opstoten: opstoten kunnen zeer vervelend zijn door de jeuk en omwille van esthetische redenen.

Huidverzorging

Je zorgverlener legt jou en je kind uit hoe je de huid van je kind goed kan verzorgen. Om jonge kinderen en hun ouders dat te leren zijn er de zogenaamde ‘smeerschooltjes’.

Behandelen van opstoten

Cortisone

De basis van de behandeling zijn cortisonecrèmes en -zalven. Die helpen om de ontsteking en jeuk te verminderen. Cortisonebereidingen bestaan in verschillende sterktes. Welke soort cortisonebereiding je kind krijgt, hangt af van:

de leeftijd van het kind;
de plaats van het eczeem;
de ernst.

Bij jonge kinderen kiest de arts minder krachtige cortisonebereidingen dan bij oudere kinderen.

Sommige kinderen moeten regelmatig een lage dosis cortisonecrème/zalf gebruiken om opstoten te voorkomen.

Andere behandelingen

Hebben de cortisonebereidingen onvoldoende effect? Dan zal je huisarts je naar een huidarts (dermatoloog) verwijzen.

Bij matige of ernstige vormen kan de huidarts kiezen voor een crème die inwerkt op het immuunsysteem.
- Zo’n crème stimuleert de positieve elementen van het afweersysteem en remt de negatieve elementen af.
- Tijdens deze behandeling vermijd je blootstelling van de huid aan zonlicht.
Bij ernstige gevallen kan ook lichttherapie (fototherapie) een mogelijkheid zijn.

Voedingssupplementen geven doorgaans geen verbetering van de klachten.

Gezondheid en Wetenschap heeft het alleenrecht op de meeste gepubliceerde content. Onze artikels mogen dus niet overgenomen worden zonder onze schriftelijke toestemming.

Interesse in onze content? Neem contact op via info@gezondheidenwetenschap.be.