Wat is het?
Kroep of difterie is een zeer zeldzame, maar ernstige en besmettelijke infectieziekte.
- De oorzaak is een bacterie, meestal Corynebacterium diphteriae.
- Deze bacterie produceert gifstoffen (toxines). Die beschadigen de bovenste luchtwegen en soms ook het hart, het zenuwstelsel en de nieren.
- Je kan besmet raken via speeksel, slijm uit de neus of door een wonde aan te raken van een besmette persoon.
Hoe vaak komt het voor?
Vroeger stierven er veel kinderen en oudere personen aan kroep.
In 1923 werd een vaccin ontdekt. In 1959 startte de Belgische overheid met een vaccinatieprogramma tegen kroep. Hierdoor is de ziekte bij ons zeldzaam geworden. Toch moeten we waakzaam blijven.
- In 2016 overleed in België nog een niet-gevaccineerde kleuter aan de gevolgen van kroep.
- Tussen 2009 en 2014 werden in Europa 142 gevallen gerapporteerd, waarvan de meeste in Wit-Rusland, Rusland, Oekraïne en Letland. Kroep duikt vaak op in de vorm van een epidemie bij niet-ingeënte personen.
- Wereldwijd komen meer dan 85% van de gevallen van kroep voor in Zuidoost-Azië, vooral in India en Indonesië.
Hoe kan je het herkennen?
Kroep is dankzij vaccinatie gelukkig zeldzaam in België. In landen waar kroep voorkomt, kan een niet-gevaccineerde persoon wel besmet raken en ziek worden.
- In de eerste fase van de ziekte veroorzaakt kroep (difterie) vooral plaatselijke symptomen, meestal in de keel (keeldifterie).
- De amandelen en de slijmvliezen van de keel zwellen op. Ze zijn bedekt met typische grijze of donkere slijmerige vliezen.
- Bij kindjes kan de zwelling zo erg zijn dat ze moeilijker kunnen ademen (larynxdifterie). Wanneer ze inademen, maken ze een gierend geluid.
- Behalve keelpijn kan kroep ook leiden tot:
- koorts (meestal minder dan 39°C);
- misselijkheid en braken;
- bloederig slijm uit de neus (neusdifterie);
- huidzweren (huiddifterie).
- De gifstof die de bacterie aanmaakt, kan na 1 tot 2 weken ook een hartontsteking, hartritmestoornissen of een zenuwontsteking met verlammingen veroorzaken.
- Deze complicaties kunnen dodelijk zijn: 3 tot 12% van de niet-gevaccineerde personen die kroep doormaken, sterft eraan.
- Iemand met kroep die ernstige complicaties overleeft, herstelt meestal zonder blijvende letsels. Zijn er toch gevolgen, dan gaat het meestal om hartfalen.
- Sommige mensen zijn besmet met de difteriebacterie, maar worden niet ziek (asymptomatisch).
- Zij zijn wel ‘drager’ van de ziekte, en kunnen anderen dus besmetten.
Hoe stelt je arts de aandoening vast?
Een arts denkt aan kroep wanneer die een typisch grijs beslag op de keelamandelen ziet of grijsachtige vliezen in de keel.
- De arts neemt dan een staal af van de keel en de neus.
- Die stuurt hij naar het labo. Daar gebeurt een kweek en wordt onderzocht of er sprake is van kroep.
- In dat (heel uitzonderlijk) geval moet de arts dit verplicht aangeven.
Wat kan je zelf doen?
Zorg dat je vaccinatie tegen kroep in orde is. Dat is het enige dat je kan doen om jezelf te beschermen.
- Gevaccineerde personen kunnen nog wel besmet raken, maar geen keeldifterie of kroep meer ontwikkelen.
- Huiddifterie kan wel nog voorkomen, vooral bij daklozen of in tropische streken.
- Het aantal sterfgevallen bij gevaccineerde personen ligt zeer laag.
Laat ook je kinderen vaccineren volgens het aanbevolen schema. Standaard zorgt Kind en Gezin daarvoor, maar ook je huisarts kan dit doen.
De overheid stelt de vaccins gratis ter beschikking.
- Ben je ouder dan 30 jaar? Dan moet je elke 10 jaar een herhalingsvaccin krijgen.
- Het vaccin dat hiervoor in België gebruikt wordt, is een combinatievaccin tegen kroep, kinkhoest en tetanus.
- Ben je nog niet eerder gevaccineerd en reis je naar een gebied waar kroep nog veel voorkomt? Dan moet je het hele schema van 3 injecties doorlopen om beschermd te zijn.
Wat kan je arts doen?
- Ben je 1 tot 7 dagen voor het begin van de klachten in een land geweest waar kroep vaak voorkomt? Dan schat je arts in of je misschien kroep hebt.
- Ben je ziek?
- Dan moet je zo snel mogelijk naar het ziekenhuis voor behandeling en isolatie.
- Isolatie is noodzakelijk om verdere besmetting te voorkomen.
- Alle contactpersonen moeten getest worden.
- Iedereen van hen die besmet is met kroep, krijgt sowieso antibiotica, zelfs wanneer ze geen klachten hebben.
- Dat kan gewoon thuis gebeuren.
- Heeft een persoon kroep? Dan is de arts verplicht om dit te melden aan de bevoegde instanties.
Meer weten?
Bronnen
https://www.ebpnet.be: Difterie