Wat is het?
- Myocarditis is een ontsteking van de hartspier. De oorzaak is vaak ongekend, maar doorgaans ligt een infectie aan de oorsprong.
- Mogelijke ziekteverwekkers zijn virussen zoals het coxsackievirus, influenzavirus (griep), cytomegalovirus (CMV), parvovirus, adenovirus.
- Ook bacteriën, zoals mycoplasma, streptokokken en Borrelia (ziekte van Lyme) kunnen een infectie van de hartspier veroorzaken.
- Myocarditis kan ook voorkomen bij een systeemziekte zoals reuma en sarcoïdose.
- Ten slotte kan het een gevolg zijn van een medische behandeling, zoals na bestraling, een harttransplantatie of als bijwerking van geneesmiddelen zoals sommige antikankermiddelen (cytostatica).
Hoe kun je het herkennen?
Het verloop van een hartspierontsteking is heel wisselend.
- Soms komt ze nooit aan het licht en verloopt de ziekte nagenoeg zonder klachten.
- Bij ernstige gevallen kan de functie van de hartspier aangetast zijn. Dit kan pijn op de borst en hartkloppingen veroorzaken, en leiden tot hartfalen. Mogelijke tekenen van hartfalen zijn:
- een snelle hartslag;
- kortademigheid,
- vocht (zwelling) in de benen;
- snelle vermoeidheid;
- moeite om plat te liggen.
Naast klachten specifiek voor de hartspierontsteking, kunnen ook andere klachten optreden die eigen zijn aan de oorzaak: gewrichtsklachten bij reuma, koorts bij een infectie ,...
Hoe stelt je arts de aandoening vast?
Eerste onderzoeken
- Dikwijls vindt de arts geen afwijkingen bij het beluisteren van het hart. Soms is er een hartgeruis en is het hartritme onregelmatig. Tekenen van hartfalen zijn meestal duidelijk (zie hoger).
- De diagnose kan pas zeker worden gesteld wanneer typische afwijkingen te zien zijn op een hartfilmpje (elektrocardiogram of ECG).
- Er gebeurt ook een bloedonderzoek om de onderliggende aandoening op te sporen.
Onderzoek in het ziekenhuis
Bij tekenen van hartfalen word je dringend doorverwezen naar een hartspecialist (cardioloog) voor verder onderzoek en behandeling. Er is dan immers gevaar voor (levensbedreigende) vochtvorming in de longen. In het ziekenhuis wordt een röntgenfoto van de borstkas gemaakt, een echografie van het hart en worden uitgebreide bloedonderzoeken verricht.
De diagnose van hartspierontsteking is voor de arts vaak een hele uitdaging, want hij moet dit kunnen onderscheiden van een hartinfarct.
Wat kun je zelf doen?
- Doe geen zware inspanningen als je koorts hebt door een infectie.
- Als je al bij een kleine inspanning kortademig bent, pijn op de borst krijgt of hartkloppingen hebt, ga je best zo snel mogelijk langs bij je arts.
Wat kan je arts doen?
- Bij een hartspierontsteking met klachten als hartkloppingen, pijn op de borst of hartfalen, gebeurt de eerste behandeling in het ziekenhuis. Daar krijg je hartondersteunende medicatie en zo nodig pijnstillers.
- Uiteraard wordt ook de onderliggende aandoening behandeld.
- Bij voldoende beterschap word je thuis verder opgevolgd, met controles om de 2 weken. Dit gedurende ongeveer 2 maanden, tot het hartfilmpje (ECG) weer volledig normaal is.
- Voor je de competitiesport opnieuw aanvat, gebeurt nog een inspanningstest op een fiets of loopband.
Meer weten?
https://www.hartstichting.nl/hart-en-vaatziekten/myocarditis