Wat is psoriasis-artritis?
Psoriasis-artritis is een vorm van gewrichtsontsteking (artritis) bij mensen met psoriasis. Psoriasis is een chronische huidaandoening. Je kan ook psoriasis-artritis hebben zonder huidklachten.
Erfelijke factoren spelen een rol.
Wat is een gewrichtsontsteking (artritis)?
Een gewrichtsontsteking of artritis is een ontstekingsreactie van een gewricht. Een gewricht is de plaats waar twee beenderen samenkomen en ten opzichte van elkaar bewegen. Aan de oppervlakte is het gewricht bekleed met een laag kraakbeen, met daarrond het gewrichtskapsel. Dat omhulsel is op zijn beurt aan de binnenkant bekleed met een slijmvlies dat een smeerstof aanmaakt: het gewrichtsvocht.
Vaak ontstaat er bij een ontsteking extra vocht in je gewricht. Daardoor kan je gewricht moeilijk normaal functioneren.
Hoe vaak komt psoriasis-artritis voor?
- Van de mensen met psoriasis heeft 5 tot 7% ook last van ontstekingen van de gewrichten (artritis). Dat aantal stijgt met de ernst van de huidaandoening: bij ernstige psoriasis loopt dit op tot 40%.
- Psoriasis-artritis van kleine gewrichten komt even vaak voor bij mannen als vrouwen.
- De ziekte met een ontsteking van de gewrichten in de rug (spondylartritis) komt vaker voor bij mannen.
Hoe kan je psoriasis-artritis herkennen?
Psoriasis
Bij psoriasis heb je:
- kleine tot grote rode vlekken op je huid, die vaak bedekt zijn met droge, witte schilfers. De plekken komen het meest voor op de ellebogen en knieën, maar kunnen ook elders op je lichaam zitten.
- een aantasting van je nagel: je nagel breekt af en er ontstaan kleine putjes, strepen en witverkleuringen in je nagel.
Gewrichtsontsteking
Vier typische tekenen van een gewrichtsontsteking zijn:
- pijn;
- roodheid;
- zwelling;
- lokale warmte.
Heb je een ernstige ontsteking? Dan kunnen sommige bewegingen moeilijker worden, omdat je gewricht minder goed functioneert.
Soorten gewrichtsontsteking
Je kan op verschillende plaatsen een ontsteking krijgen:
- Soms zijn meerdere kleine gewrichtjes tussen je laatste vinger- of teenkootjes aangetast, zoals bij reumatoïde artritis.
- Er kan ook één groot gewricht ontstoken zijn, zoals je schouder of knie.
- Bij psoriasis-artritis is dit typisch niet hetzelfde aan beide kanten van je lichaam (asymmetrisch).
- Daarnaast kunnen de gewrichten tussen je bekken en je heiligbeen ontstoken zijn (sacroiliitis).
- In dat geval heb je pijn in je onderrug, die vaak uitstraalt naar de achterkant van je been en af en toe wisselt van kant (nu eens rechts en dan weer links).
- Niet alleen je gewrichten, maar ook je pezen kunnen bij psoriasis ontsteken. Dat gebeurt meestal ter hoogte van de aanhechting op het bot.
- Een typisch voorbeeld is een tenniselleboog of een achillespees-ontsteking.
Hoe stelt je arts psoriasis-artritis vast?
Je arts kan de diagnose stellen wanneer de psoriasis en de gewrichtsontsteking samen voorkomen. Dat is niet altijd onmiddellijk duidelijk. De gewrichtsontsteking kan immers eerst ontstaan, nog voor de psoriasis verschijnt.
Psoriasis-artritis kan je niet vaststellen op basis van een bloedtest.
Vermoedt je arts dat je psoriasis-artritis hebt? Dan verwijst hij of zij je door naar een specialist (reumatoloog).
Wat kan je zelf doen?
- Vraag in je familie na of iemand psoriasis heeft. Dat zal je arts sneller op het juiste spoor zetten, want er bestaat een duidelijke familiale aanleg voor.
- Heb je een opstoot van artritis?
- Dan laat je het gewricht best rusten.
- Je kan een niet-steroïdale ontstekingsremmer (NSAID) nemen, zoals ibuprofen of naproxen. Gebruik een NSAID in een zo laag mogelijke dosis en zo kort mogelijk. Zo verminder je het risico op bijwerkingen voor je maag, hart of nieren. Wil je een NSAID gebruiken? Vraag dan advies aan je zorgverlener.
- Heb je een periode zonder pijn? Dan moet je juist zoveel mogelijk bewegen om te voorkomen dat je gewrichten verstijven. Kies voor activiteiten die je gewrichten weinig belasten, zoals wandelen, fietsen of zwemmen.
Wat kan je arts doen?
Medicatie
Tijdens opstoten zal je arts je een niet-steroïdale ontstekingsremmer (NSAID) voorschrijven.
Is één groot gewricht aangetast? Dan kan een cortisone-inspuiting in het gewricht beterschap brengen.
Onderhoudsbehandeling
Heb je herhaalde opstoten of heb je een chronische vorm van psoriasis-artritis? Dan krijg je het best een onderhoudsbehandeling met geneesmiddelen die je afweersysteem onderdrukken.
Bij psoriasis-artritis krijg je dezelfde medicatie als bij reumatoïde artritis.
Deze behandeling kan bijwerkingen hebben. Daarom moet je arts je regelmatig controleren en je bloed laten onderzoeken.
Meer weten?
- https://www.reumaliga.be/documenten/2004-PATIENTENBROCHURE-PA.pdf
- Gebruik je medicijnen? Zoek eenvoudig betrouwbare informatie op FarmaInfo.