Psoriasis

Wat is het?

Psoriasis is een chronische huidaandoening. Het is niet besmettelijk. Er bestaan verschillende vormen van psoriasis (zie verder).

Psoriasis die begint voor de leeftijd van 40 jaar, is meestal familiaal en gemiddeld ernstiger.

Oorzaken en risicofactoren

• De precieze oorzaak van psoriasis is niet bekend.
  • Erfelijkheid speelt een rol.

• De aanleiding kan een infectie door bacteriën zijn.
  • Vaak is dat een keelontsteking veroorzaakt door streptokokken.

• Andere risicofactoren zijn:
  • overmatig alcoholgebruik;
  • roken;
  • stress.

Gerelateerde aandoeningen

Psoriasis wordt in verband gebracht met een hoger risico op:

• diabetes;
• obesitas;
• verstoorde vetbalans;
• verstoord cholesterolgehalte;
• hart- en vaatziekten.

Hoe vaak komt het voor?

Ongeveer 2% van de volwassenen in West-Europa lijdt aan psoriasis. Het is zeldzaam bij jonge kinderen.

Hoe kan je het herkennen?

Er zijn verschillende vormen van psoriasis.

Plaquepsoriasis

Psoriasis met vlekken komt het vaakst voor (90% van de gevallen).

De vlekken (plaques) bij deze vorm zijn typisch:

• rood, begrensd en verdikt;
• groter dan een halve centimeter;
• bedekt met witte schilfers;
• aanwezig op de strekzijden van je ellebogen en knieën en op je rug;
• soms aanwezig op je hoofdhuid.

Wanneer je de schilfers zachtjes wegschraapt, zie je kleine puntbloedingen.

Zijn de vlekken groter dan 3 cm? Dan spreken we van grote plaquepsoriasis.

Psoriasis guttata

Psoriasis met een druppelvormige huiduitslag komt vooral voor bij jonge personen. Het treedt vaak plots op.

De ronde vlekjes of knobbeltjes bij deze vorm:

• zijn kleiner dan 1 cm;
• komen vooral voor op je:
  • borst;
  • rug;
  • buik;
  • bovenarmen;
  • bovenbenen.

Psoriasis inversa

Psoriasis kan ook in je lichaamsplooien voorkomen, zoals je:

• oksel;
• lies;
• bilspleet.

Bij deze vorm ontbreken de schilfers meestal.

Psoriasis pustulosa

In zeldzame gevallen bestaat de psoriasisuitslag uit pustels of puisten:

• meestal op je handpalmen en voetzolen;
• soms, in ernstige gevallen, over je hele lichaam.

Je kan bij deze vorm koorts hebben en je ziek voelen.

Aangetaste nagels

• Er kunnen kuiltjes ontstaan in je nagels.
• Je nagels kunnen verdikken, afbrokkelen of loskomen.

Gewrichtsontstekingen

Psoriasisartritis is een vorm van gewrichtsaantasting met huidpsoriasis.

Bij deze vorm kunnen bepaalde gewichten ontsteken:

• Het gaat meestal om gewrichten van je:
  • vingers;
  • tenen;
  • knieën.
• Meestal ontsteekt het aan één kant.
• Het gewricht is dan warm, rood, dik en pijnlijk.

Hoe stelt je arts de aandoening vast?

Je arts stelt de diagnose meestal op basis van het uitzicht van de letsels. Hij moet daarbij andere veelvoorkomende huidaandoeningen uitsluiten, bijvoorbeeld:

• seborroïsch eczeem;
  • Dit lijkt erg op psoriasis van de hoofdhuid.
  • De schilfers zijn hierbij echter dunner en ‘vetter’.
• schimmelinfecties;
• bacteriële infecties;
• eczeem.

Daarvoor is soms een aanvullend onderzoek nodig, zoals:

• een schimmelkweek;
• een cultuur;
• een lamponderzoek;
• in uitzonderlijke gevallen een biopsie van de huid.
  • De arts neemt dan een klein stukje huid van 4 à 6 mm weg.
  • Dat laat hij onderzoeken in het labo.

In sommige gevallen start de arts een proefbehandeling op. Aan de hand van het resultaat stelt hij de meest waarschijnlijke diagnose.

Wat kan je zelf doen?

• Hou je huid vochtig (hydrateren) met een vette zalf of crème.
• Gebruik producten die de huidschilfers verwijderen.
• Kom voldoende in de zon, maar let op dat je niet verbrandt.

Je kan ook rekening houden met andere risicofactoren:

• Drink niet te veel alcohol.
• Rook niet.
• Eet gezond.

Probeer daarnaast over je aandoening te praten:

• Dat is heel belangrijk. Zeker als je je onzeker, angstig of depressief voelt.
• Je huisarts kan je daarbij ondersteunen.

Wat kan je arts doen?

Heb je geen last van de psoriasis? Dan moet je het niet (laten) behandelen.

De behandeling van psoriasis hangt af van de vorm en de ernst. Er zijn drie soorten behandelingen. Psoriasis volledig doen verdwijnen is meestal onmogelijk.

Plaatselijke behandeling

De plaatselijke behandeling is veruit de belangrijkste. Deze behandeling bestaat uit:

• lotions, zalven en crèmes (op basis van salicylzuur) die de schilfers doen lossen;
• vitamine-D-preparaten;
• lokale cortisoneproducten.

Bijwerkingen

• De vitamine-D-preparaten zijn de veiligste preparaten, maar ze kunnen huidreacties uitlokken. Het vraagt discipline om de therapie vol te houden.
• Cortisonepreparaten leveren vaak snelle resultaten op, maar kunnen op termijn belangrijke neveneffecten hebben (bijv. huid die dunner wordt).

Vaak wordt een combinatie van vitamine D en cortisone gebruikt.

Fototherapie

Fototherapie kan bestaan uit:

• natuurlijk zonlicht;
• (bij voorkeur) smalspectrum uv B-licht, afkomstig van zonnelampen.

Je stemt fototherapie het best af met een huidarts (dermatoloog). Zo kan het op een veilige manier gebeuren. Je huisarts kan je hiervoor doorverwijzen.

Medicatie

Algemene behandelingen bestaan uit zwaardere medicatie:

• Enkel een specialist (huidarts) mag die medicatie voorschrijven.
• Je krijgt die medicatie enkel als vorige behandelingen onvoldoende effect hadden.
• Het kan belangrijke bijwerkingen veroorzaken, zoals een verminderd afweersysteem.

Meer weten?

https://www.thuisarts.nl/psoriasis

Bronnen

https://www.ebpnet.be