Wat is het?
Wespen steken uit zelfverdediging, om hun nest te beschermen of om eventuele prooidieren te doden. Ze brengen een steek toe via hun angel. Dat maakt een kleine wonde langs waar de wesp gif in de wonde brengt. Daardoor kan een wespensteek pijnlijk zijn.
Wespen hebben een gladde angel en trekken die weer in. Daardoor kunnen ze meerdere keren na elkaar steken.
Heel soms kan een wespensteek ernstig zijn:
- Wanneer je meerdere keren wordt gestoken, kan er genoeg gif zijn om een ernstige reactie uit te lokken.
- Een steek in de mond- of keelholte kan levensbedreigend zijn. Wanneer je mond of keel opzwelt, kan je moeilijker ademen.
- Iemand die allergisch is voor wespengif kan al na één steek een hevige reactie krijgen die tot shock en zelfs tot de dood kan leiden.
Wat stel je vast?
Je hebt:
- een plaatselijke zwelling en je huid ziet er rood uit;
- jeuk en soms pijn op de plaats van de steek;
- soms hoofdpijn en je kan duizelig zijn;
- soms diarree en je kan misselijk zijn.
Bij een ernstige allergische reactie heb je:
- roodheid, jeuk en pijn over je hele lichaam en is je lichaam gezwollen. Je kan ook een reactie hebben op een andere plaats dan waar je gestoken werd;
- moeite om te ademen en ben je hees;
- moeite om te slikken;
- buikkrampen en voel je je onwel;
- bewustzijnsverlies;
- hartritmestoornissen.
Bel 112 als je een of meerdere van deze reacties opmerkt.
Aanbeveling
Beoordeel eerst de toestand van het slachtoffer. Vraag daarbij zeker na of hij of zij moeite heeft met slikken. Is dat zo? Bel dan 112.
Ga naar een arts als:
- het niet lukt om de achtergebleven angel te verwijderen;
- de roodheid, jeuk, pijn en zwelling uitbreidt;
- je je slecht begint te voelen (dat kan tot 24 uur nadien zijn);
- je heel veel gestoken werd;
- er tekenen van ontsteking optreden op de plaats van de steek of beet: roodheid, warmte, pijn en zwelling;
- je vermoedelijk niet genoeg beschermd bent tegen tetanus.
Bel 112 bij:
- een steek in de mond of de keelholte;
- een ernstige allergische reactie (zie hierboven).
- Stel de persoon met de wespensteek gerust. Adviseer het slachtoffer om niet te krabben.
- Indien een angel nog in de huid steekt, verwijder je die best zo snel mogelijk. Dat doe je door van onder de insteekplaats opwaarts te drukken. Vervolgens glijd je over de angel met eender welk voorwerp dat je in de buurt hebt (vingernagel, bankkaart, botte kant van een mes). Probeer te voorkomen dat je het achtergebleven gifzakje samendrukt.
- Reinig het wondje met water of ontsmettingsmiddel.
- Koel de gestoken plaats maximaal 20 minuten af. Gebruik daarvoor ijsblokjes in een zakje water, een koelzakje of koud water.
- Doe ringen en andere juwelen uit aan de hand waarin is gestoken. Door de zwelling kan de doorbloeding in het gedrang komen.
- Bij hevige jeuk kan je een jeukwerende zalf gebruiken.
- Heeft de persoon een steek in de mond of keelholte?
- Laat hem of haar op ijs zuigen of zijn of haar mond koelen met koud water.
- Heeft de persoon moeite met ademen?
- Zoek samen met hem of haar naar de meest comfortabele houding. Een liggende houding is zeker niet comfortabel.
- Is de persoon allergisch aan wespen en heeft hij of zij een noodpen (adrenaline-auto-injector) bij zich?
- Dan mag je het slachtoffer die laten gebruiken. Zo kan hij of zij zichzelf behandelen.
- Heeft het slachtoffer veel pijn?
- Dan mag hij of zij zelf een eenvoudige pijnstiller innemen als hij/zij dat wil.
Gebruik geen gifzuigpompje en zuig de wespensteek of -beet niet uit met de mond. Op die manieren kan je het gif niet (helemaal) verwijderen en kan het huidletsel verergeren.
Veel theorieën doen de ronde over bepaalde huis-, tuin en keukenmiddeltjes zoals azijn, urine en tandpasta. Er is geen bewijs dat die werken, dus we kunnen ze niet aanbevelen.
Meer informatie
- Lees ook de gedetailleerde tips van het Rode Kruis.
- Bekijk ook de instructiefilmpjes van het Rode Kruis hieronder.
De vier stappen in eerste hulp