In het nieuws
De aankondiging van het nieuwe boek over de menopauze van Liesbeth Gijsel, ‘F*ck de menopauze. Wat niemand je vertelt over de overgang’, werd deze week overschaduwd door een getuigenis van politica Gwendolyn Rutten die hormoontherapie promoot als een wondermiddel voor vrouwen in de overgang in dezelfde krant (De Standaard, maandag 2 oktober 2023).
Factcheck
6 op de 10 vrouwen in de overgang ervaren klachten. Hormoontherapie blijft best voorbehouden voor vrouwen in de overgang met hinderlijke opvliegers en nachtelijk zweten. Sommige, maar niet alle vrouwen ervaren ook een gunstige invloed op de stemming en op gewrichtsklachten. Aan hormoonbehandeling zijn, net als aan alle andere geneesmiddelen, risico’s verbonden. Een aantal vrouwen, waaronder vrouwen met een borstkankerverleden, mag geen hormonen innemen in de overgang. Voor- en nadelen moeten steeds met elkaar worden afgewogen.
Lees verder »Waar komt dit nieuws vandaan?
Gwendolyn Rutten (OpenVld) hoopt dat ze door haar ervaringen met hormonen in de perimenopauze andere vrouwen kan informeren en helpen: 'Je hoeft dit niet lijdzaam te ondergaan, denkende dat je afscheid moet nemen van je leven of lichaam zoals je het gekend hebt. Er is een behandeling en dan gaat de zon weer schijnen.'
In haar boek hangt Liesbeth Gijsel nochtans een ander verhaal op: dat hormoontherapie een goede therapie is als je veel last hebt van opvliegers, maar dat er risico’s aan verbonden blijven, zoals een grotere kans op borstkanker, bloedklonters, trombose en embolie. Dat lezen we op de website van Knack, dat ook een interview met Gijsel publiceerde (1). Het boek zelf verschijnt op 17 oktober.
De getuigenis van Rutten zette deze week 40-plussers op het verkeerde been. Moe? Perimenopauze. Gewrichtsklachten? Perimenopauze. Slapeloosheid? Perimenopauze … Volgens haar getuigenis allemaal op te lossen met natuurlijke hormonen.
Bron
Hoe moet je dit nieuws interpreteren?
Ongeveer 55 tot 60% van alle vrouwen in de overgang ervaart klachten. Bij een nog kleinere groep zijn die zo hinderlijk dat een behandeling echt wenselijk is. Een hormoonbehandeling in de overgang (of perimenopauze) wordt enkel aanbevolen bij sterk hinderlijke opvliegers en nachtelijk zweten, waardoor je ook slechter slaapt, omdat er ook risico’s aan verbonden zijn.
De voordelen van hormoontherapie zijn: minder opvliegers, minder zweten en beter slapen.
Mogelijke andere voordelen zijn:
- een mogelijk beschermend effect tegen hartproblemen (hierover bestaat discussie);
- een mogelijk gunstig effect op stemmingsstoornissen;
- een mogelijke daling van het risico op diabetes type 2.
De risico’s van hormoontherapie zijn:
- HST gaat gepaard met een verhoogde kans op een beroerte.
- De hormonale werking van HST doet de kans op borstkanker lichtjes stijgen.
- HST verhoogt het risico op galstenen en galblaasontsteking.
- Wanneer je langdurig (langer dan 10 jaar) HST gebruikt, heb je mogelijk een licht verhoogde kans op eierstokkanker.
Niet iedereen heeft baat bij hormoontherapie. De behandeling slaat niet altijd goed aan en de stemming kan net zo goed in gunstige als in ongunstige zin omslaan. Bovendien raden internationale richtlijnen af om te starten met hormoontherapie zolang een vrouw nog menstrueert.
Conclusie
6 op de 10 vrouwen in de overgang ervaren klachten. Hormoontherapie blijft best voorbehouden voor vrouwen in de overgang met hinderlijke opvliegers en nachtelijk zweten. Sommige, maar niet alle vrouwen ervaren ook een gunstige invloed op de stemming en op gewrichtsklachten. Aan hormoonbehandeling zijn, net als aan alle andere geneesmiddelen, risico’s verbonden. Een aantal vrouwen, waaronder vrouwen met een borstkankerverleden, mag geen hormonen innemen in de overgang. Voor- en nadelen moeten steeds met elkaar worden afgewogen.
Referenties
Meest recente internationale richtlijnen over hormoonsubstitutietherapie (HST)
- (2) https://richtlijnen.nhg.org/standaarden/de-overgang
- (3) Recommendation: Hormone Therapy in Postmenopausal Persons: Primary Prevention of Chronic Conditions | United States Preventive Services Taskforce (uspreventiveservicestaskforce.org)
- (4) Menopause Hormone Therapy (HT) Benefits & Risks, Menopause Relief | The North American Menopause Society, NAMS