Wat is het?
Bloedarmoede (anemie) betekent een tekort aan rode bloedcellen (RBC) of hemoglobine in het bloed.
Hemoglobine is een eiwit in de RBC dat ijzer bevat. IJzer geeft het bloed de rode kleur en kan zuurstof vasthouden en transporteren naar alle weefsels in het lichaam. De RBC hebben een beperkte levensduur (120 dagen) en worden voortdurend aangemaakt in het beenmerg.
Bloedarmoede is geen ziekte op zich, maar het kan een teken van een onderliggende aandoening zijn.
Voorbeelden van onderliggende oorzaken zijn:
- een verstoorde aanmaak van RBC in het beenmerg (bijv. bij leukemie);
- een tekort aan voedingsmiddelen (bijv. ijzer, foliumzuur of vitamine B12);
- een tekort aan erytropoiëtine (stof die de productie van RBC in het beenmerg stimuleert);
- bloedverlies (bijv. snel bloedverlies na een operatie of traag bloedverlies bij een chronische darmontsteking);
- een verhoogde afbraak van RBC (bijv. door bepaalde erfelijke aandoeningen zoals hemoglobinopathieën).
Bloedarmoede komt bij meisjes het vaakst door hevig bloedverlies tijdens de menstruatie.
Hoe kan je het herkennen?
Bloedarmoede gaat gepaard met abnormale vermoeidheid en bleekheid van de huid en slijmvliezen (vooral van de ogen en mond). Bij inspanning kan al snel kortademigheid optreden. Het kind is lusteloos, speelt minder en eet vaak slecht. De gewichtstoename en groei kunnen afgeremd zijn.
Bij een verminderde aanmaak van RBC wordt de bloedarmoede chronisch. Soms zijn er gezwollen klieren voelbaar.
Bij zware bloedingen treden de symptomen al snel op, maar bij traag en langdurig bloedverlies kan het lichaam zich goed aanpassen en zijn er soms weinig klachten. De stoelgang kan zwart verkleuren en plakkerig zijn.
Bij abnormale afbraak van RBC komen er op korte tijd veel afbraakproducten in het bloed. Dit kan gepaard gaan met geelzucht: de huid en het wit van de ogen kleuren geel.
Hoe stelt je arts de aandoening vast?
Als de arts bloedarmoede vermoedt op basis van een lichamelijk onderzoek, zal hij grondig de ouder bevragen over de ziektegeschiedenis van het kind, met aandacht voor de klachten, de groei en de voeding (zeer veel melkinname kan bijv. de ijzeropname in het lichaam verstoren).
De arts zal een uitgebreid bloedonderzoek uitvoeren, en een test om bloed in de urine of de stoelgang op te sporen.
Als deze tests afwijkingen vertonen die kunnen wijzen op bloedverlies of leukemie, dan wordt het kind onmiddellijk naar het ziekenhuis doorverwezen. Daar zullen verdere gespecialiseerde onderzoeken gebeuren om de juiste oorzaak vast te stellen.
Wat kan je zelf doen?
Zorg voor een gezonde, gevarieerde voeding voor je kind.
Ga naar de raadplegingen van Kind en Gezin of laat je kind onderzoeken op de voorziene momenten door het CLB (centrum voor leerlingenbegeleiding).
Houd de evolutie van lengte en gewicht van je kind goed bij.
Wat kan je arts doen?
De behandeling hangt af van de diagnose. De huisarts zal enkel gevallen van ijzertekort behandelen als hij geen ernstige onderliggende oorzaak vermoedt.
Hij zal dan ijzer voorschrijven in siroop of tabletten. Dit moet bij voorkeur nuchter worden ingenomen met een vitamine C bron (bijv. een sinaasappel).
Alle andere (ernstige) aandoeningen worden door een specialist behandeld.