Wat is het?
Bloedarmoede of anemie is een tekort aan rode bloedcellen (RBC) of aan hemoglobine (Hb) in het bloed. Hemoglobine is een bestanddeel van de RBC. Het bevat ijzer en kan zuurstof binden om het te transporteren door heel het lichaam. De RBC hebben een beperkte levensduur van ongeveer 3 maanden. Ze worden levenslang aangemaakt in het beenmerg. Bloedarmoede kan ontstaan door:
- een verlies van RBC door bloeding;
- een verhoogde afbraak;
- een verminderde aanmaak in het beenmerg.
Er wordt een onderscheid gemaakt tussen primaire en secundaire bloedarmoede, maar soms komen ze ook samen voor.
Bij primaire bloedarmoede is er geen sprake van onderliggende aandoening. Het tekort aan rode bloedcellen wordt dan veroorzaakt door bijv.:
- een tekort aan ijzer of vitamine B12 (die nodig zijn voor de aanmaak van nieuwe RBC);
- een verhoogde afbraak van RBC;
- bloedverlies.
Secundaire bloedarmoede wordt wel veroorzaakt door een onderliggende aandoening. De bloedarmoede is dan een symptoom van deze aandoening. Het kan gaan om:
- een chronische ziekte, zoals:
- een chronische infectie;
- een chronische ontstekingsziekte, zoals een auto-immuunziekte;
- ernstige brandwonden;
- kwaadaardige tumoren;
- aandoeningen die specifiek één orgaan treffen, zoals:
- een chronische nier-of leverziekte;
- sommige aandoeningen van de klieren (schildklier, bijnier…).
Hoe kan je het herkennen?
Naast de symptomen van de onderliggende aandoening kun je last hebben van vermoeidheid, hartkloppingen, hoofdpijn, kortademigheid, oorsuizen. Bij ernstige bloedarmoede zien de huid en de slijmvliezen bleek.
Hoe stelt je arts de aandoening vast?
Je arts zal starten met een uitgebreid bloedonderzoek. Hiermee wordt de diagnose gesteld en worden zo mogelijk de oorzaken voor de bloedarmoede bepaald. Bij onduidelijkheid over de diagnose zal verder onderzoek gebeuren. Zo zal de arts bijv. een bloeding in het maagdarmstelsel uitsluiten met een kijkonderzoek. Als de oorzaak onduidelijk is, zal steeds een punctie van het beenmerg plaatsvinden. Hierbij wordt met een dikke naald onder lokale verdoving een beetje beenmerg afgenomen voor verder onderzoek in het labo.
Wat kan je arts doen?
Eens de oorzaak gevonden is, moet in eerste instantie de onderliggende aandoening behandeld worden. Bij een ijzertekort zal ijzer toegediend worden. Het duurt 2 tot 3 maanden om de ijzervoorraden te herstellen. Bij sommige groepen patiënten (nierziekten, kanker) zal toediening van EPO overwogen worden. Bloedtransfusie gebeurt enkel bij personen met zeer ernstige bloedarmoede.