Factcheck: Voedingssupplementen en probiotica maken de darmen niet gezonder

Waar komt dit nieuws vandaan?

Danny De Looze is professor gastro-enterologie in het UZ Gent. Ook was hij te gast in de Vlaamse televisiereeks ‘Topdokters’. In een uitgebreid interview in De Morgen van 14 oktober 2023 hekelde hij de groeiende onzin over allerhande beweringen over de darmen en over hoe de algehele lichamelijke en geestelijke gezondheid te verbeteren met supplementen (1).

De aandacht voor het microbioom of de darmflora (dat zijn alle bacteriën die in de darm huizen) is van vrij recente datum en een gevolg van tal van studies die een verband zoeken tussen darmflora en allerlei ziekten. Niet alleen darmziekten, zoals het prikkelbaredarmsyndroom, maar ook de ziekte van Alzheimer, depressie en obesitas zouden verband houden met de samenstelling van de darmflora. Op basis van die studies worden vervolgens voedingssupplementen en diëten aangeprezen. Denk maar aan het ‘slimmedarmendieet’, probiotica tegen depressie e.a.

Volgens De Looze staat dit onderzoek nog in de kinderschoenen en heeft de prille kennis bitter weinig aantoonbare effecten van probiotica of andere voedingssupplementen opgeleverd.

Bron

(1) 'Mensen zijn vaak trots als ik zeg dat ze mooie darmen hebben.' De Morgen, 14 okt 2023. https://www.demorgen.be/nieuws/alle-voedingssupplementen-probiotica-detoxen-en-andere-kuren-kun-je-alvast-als-rommel-klasseren-topdokter-danny-de-looze-over-onze-darmen~bc201f22/

Hoe moet je dit nieuws interpreteren?

Gezondheid en Wetenschap nam de voorbije jaren verschillende studies over vermeende effecten van probiotica en voedingssupplementen op de darmflora onder de loep. Weinig studies vonden een duidelijk effect. Meestal was de conclusie dat meer onderzoek nodig is.

Enkele voorbeelden ter illustratie:

• Voedingssupplementen met bacteriën zouden maagklachten verlichten: geen duidelijk effect
• Probiotica zouden helpen tegen prikkelbare darm: geen duidelijk effect
• Je zou minder risico lopen op depressie als je je darmbacteriën goed verzorgt: ongeloofwaardig
• De ziekte van Parkison zou mogelijk in de darmen beginnen: niet bewezen
• Een gezonde darmflora zou beschermen tegen astma:  niet bewezen
• Detoxkuren zouden het lichaam ontgiften: onzin

Er werden al duizenden wetenschappelijke artikels gepubliceerd over probiotica, voedingssupplementen en de impact op darmbacteriën en ziekteverloop, maar de resultaten van wetenschappelijke studies op chronische klachten zijn zeer beperkt. Deze studies concluderen stuk voor stuk dat er meer onderzoek nodig is om mogelijke effecten te bevestigen, en dat herhalen ze al jaren. Danny De Looze klasseert de meeste studies over voedingssupplementen, probiotica en detoxkuren terecht als rommel voor de darmen.

Conclusie

Ondanks de enorme wetenschappelijke belangstelling en het vele onderzoek naar effecten van voedingssupplementen en probiotica op de darmflora (microbioom) van de voorbije jaren, hebben bitter weinig van die middelen tot op heden overtuigend bewijs geleverd van enig therapeutisch effect op de gezondheid. Deze studies concluderen steeds hetzelfde, namelijk dat meer en beter onderzoek nodig is om mogelijke effecten te bevestigen. Die boodschap herhalen ze al jaren. Darmspecialist Danny De Looze heeft een punt: het grootste deel van onderzoek over probiotica is rommel.

Referenties

Braga V, Rocha L, Bernardo D et al. What do cochrane systematic reviews say about probiotics as preventive interventions? São Paulo medical journal, 2017, Vol.135 (6), p.578-586