Wat zijn schimmels?
Vochtige plekken in gebouwen kunnen een broeihaard zijn van microben.
- Dat kunnen schimmels zijn, maar ook gisten, mijten en bacteriën.
- In de volksmond worden ze allemaal schimmels genoemd.
- Je kan er rechtstreeks mee in contact komen via de huid en de slijmvliezen, maar ook door lucht in te ademen.
- Ze kunnen je ziek maken.
Vocht in huis kan het gevolg zijn van:
- ons dagelijks leven: elke dag komt er 10 liter vocht vrij in huis, gewoon door te poetsen, te koken, te douchen, de was te doen …
- bouwtechnische problemen, zoals een lek of opstijgend vocht.
Hoe kan je klachten door schimmels herkennen?
Symptomen door uitwendig contact zijn bijvoorbeeld:
- jeuk en rode huid
- rode ogen
Symptomen door inademing zijn bijvoorbeeld:
- verstopte neus, loopneus of jeuk aan de neus
- keelpijn
- hese stem
- hoesten
Het inademen van besmet stof of vocht kan een astma-aanval uitlokken (piepende ademhaling en kortademigheid). Het kan ook leiden tot een middenoorontsteking, sinusitis en bronchitis.
Bij langdurige blootstelling kan je ook last krijgen van algemene symptomen zoals:
- vermoeidheid
- hoofdpijn
- spierpijn
- misselijkheid
- koorts
- gewrichtspijn
Hoe stelt je arts de aandoening vast?
Je arts kan uiteraard niet weten dat je vochtproblemen in huis hebt, tenzij je dat vertelt. Dan pas kan je arts nagaan of je klachten daarvan een gevolg zijn.
Je arts zal enkele vragen stellen:
- Hoe uitgebreid is de vochtschade?
- Zijn je klachten tegelijk met de vochtschade begonnen?
- Heb je huisgenoten met dezelfde klachten?
- Heb je thuis een vochtprobleem of op de werkvloer?
Je arts houdt rekening met je medische achtergrond:
- Heb je aandoeningen zoals astma en allergieën?
- Rook je?
Je arts zal je ook nauwkeurig onderzoeken.
Vermoedt je arts dat je een schimmelallergie hebt? Dan verwijst die je door naar een specialist voor huidpriktests en/of bloedanalyses.
Wat kan je doen tegen schimmels?
Schimmel voorkomen
Verlucht en ventileer binnenruimtes voldoende en vermijd vocht. Zo creëer je een gezond milieu in huis, vermijd je schimmels en bescherm je je gezondheid.
Doe dat zeker als er:
- extra vocht in de binnenlucht komt, bijvoorbeeld wanneer je:
- kookt
- doucht
- de was droogt
- tijdelijk vervuilende stoffen vrijkomen, bijvoorbeeld wanneer je:
- schildert
- poetst
- veel mensen in huis zijn.
Verluchten
Hoe moet je verluchten? Zet ramen en deuren wijd open:
- Doe dat het best één of twee keer per dag, een kwartier of een halfuur lang.
- Kies ramen en deuren die:
- in contact staan met de buitenlucht;
- zich niet aan de straatkant bevinden.
- Is dat niet mogelijk?
- Verlucht dan best buiten de spitsuren. Zo voorkom je dat hinderlijke en schadelijke stoffen en gassen zich ophopen.
Ventileren
Hoe moet je ventileren? Ververs de lucht in huis voortdurend:
- Zet klepraampjes of roosters die tegenover elkaar liggen open.
- Zo stroomt de vervuilde lucht naar buiten en komt er verse buitenlucht binnen.
Vocht vermijden
Hoe kan je vocht vermijden?
- Droog de was zo weinig mogelijk binnen.
- Verlucht extra na een douche of bad. Maak de wanden van de douche of het bad droog en hang het douchegordijn open.
- Zet de dampkap aan als je kookt.
- Open de ramen als je schoonmaakt.
- Plaats meubels en zware gordijnen op minstens 10 cm afstand van de muren.
- Dek vochtige plaatsen nooit af door er iets voor te zetten.
- Bewaar gft-afval buiten. Het is een bron van schimmels.
Verwarmen
Verwarm je huis voldoende. Om condensatie (neerslag van vocht) te vermijden, moet de binnentemperatuur minstens 15 graden zijn.
Schimmel aanpakken
Heb je toch een schimmelprobleem in je huis?
1. Pak de oorzaak van de schimmelvorming aan
- Vaak is dat een vochtprobleem. Lees meer bij ‘Vocht vermijden’ hierboven.
- Heb je bouwtechnische problemen die je niet meteen kan oplossen, zoals opstijgend vocht? Verwijder dan regelmatig de teruggekomen schimmel.
- Is de schimmelvorming een gevolg van een gebrek aan een huurwoning?
- Breng dan je huisbaas op de hoogte.
- Raakt het probleem niet hersteld? Of leidt de situatie tot een conflict met je huisbaas? Neem dan contact op met je gemeente (afdeling milieu/gezondheid) en/of de huurdersbond.
2. Verwijder de schimmels
- Je kan de schimmel zelf wegwassen of een professionele firma inschakelen. Heb je ademhalingsklachten of ben je allergisch voor schimmel, verwijder de schimmel dan niet zelf. Ook zwangere vrouwen en kinderen doen dat beter niet.
- Was schimmel weg met een sopje van allesreiniger en water. Spoel af met schoon water en veeg droog. Herhaal indien nodig na enkele dagen. Zet de ramen wijd open tijdens het verwijderen van de schimmel, maar hou binnendeuren dicht.
- Draag handschoenen en een mondmasker. Draag bij grotere schimmelproblemen ook beschermende kledij die je achteraf kan weggooien.
In de infofiche Ban vocht en schimmel! lees je wat je nog meer kan doen.
Vragen?
Als je vragen of klachten hebt over gezondheid en milieu, kan je terecht bij de medisch milieukundigen (MMK) van de Vlaamse Logo's. Dat zijn specialisten in milieugezondheidskunde. Ze geven inhoudelijk advies en voorlichting over de impact van de omgeving op je gezondheid.
Wat kan je zelf doen als je klachten hebt?
Omschrijf het vochtprobleem
Heb jij of heeft iemand van je gezin gezondheidsklachten en vermoed je dat dat door vochtproblemen komt? Dan is het belangrijk om goed bij te houden wat het probleem is.
- Schrijf op waar er vochtplekken zijn, hoe groot ze zijn en welke kleur ze hebben.
- Neem er foto’s van.
- Probeer te achterhalen of de klachten op hetzelfde moment ontstaan zijn als de vochtplekken.
Vraag advies
- Denk je dat je klachten een gevolg zijn van schimmels in je huis?
- Ga dan naar je huisarts of vraag advies aan andere zorgverleners (zoals een verpleegkundige of maatschappelijk werker), het OCMW of je gemeente.
- Denk je dat je werkomgeving de bron kan zijn van je klachten?
- Ga dan naar je arbeidsarts of arbeidsverpleegkundige. Die bekijkt samen met jou je werksituatie en volgt je gezondheid verder op.
Rook je?
Stof en sigarettenrook kunnen de symptomen verergeren. We raden je daarom aan te stoppen met roken.
Wat kan je arts doen?
Denkt je arts dat je klachten gelinkt zijn aan schimmels? Dan bekijkt die eerst met jou of je de schimmels zelf kan aanpakken. Meer info vind je onder ‘Wat kan je doen tegen schimmels?’.
Daarnaast behandelt je arts je klachten:
- Bij jeukende huiduitslag krijg je vaak een crème voorgeschreven.
- Tegen oogbindvliesontsteking (conjunctivitis) helpen oogdruppels of oogzalf.
- Voor luchtweginfecties schrijft je arts medicatie voor die de symptomen verlicht.
- Als je arts vermoedt dat je astma hebt door blootstelling aan schimmels, dan stuurt die je door voor verder onderzoek. Astma wordt behandeld met puffers.
Medisch milieukundige
In sommige gevallen zal je arts advies vragen aan of je doorverwijzen naar een medisch milieukundige. MMK’s zijn specialisten in milieugezondheidskunde. Ze geven inhoudelijk advies en voorlichting over de impact van de omgeving op je gezondheid.
Meer weten?
- Meer informatie over vocht en temperatuur in het binnenmilieu
- Infofiche Ban vocht en schimmel!
- Website huurdersbond
- Stappen bij problemen met de woningkwaliteit
- Contactgegevens van de medisch milieukundigen per regio
- Luister naar onze podcast over gezonde lucht.