Acute frontale sinusitis

Aangepast op 06/12/2018

Wat is het?

De sinussen zijn holten in het bot van de schedel, die via kleine openingen verbonden zijn met de neus- en keelholte. We hebben meerdere sinussen: de voorhoofdsinussen (frontale sinussen), de kaaksinussen (maxillaire sinussen), de neussinussen (ethmoïdale sinussen) en de sinussen ter hoogte van de slapen (sfenoïdale sinussen). Bij een frontale sinusitis is de voorhoofdsinus ontstoken. De oorzaak is meestal een verkoudheid, een bovenste luchtweginfectie, een allergie of een groot luchtdrukverschil waardoor de sinus verstopt geraakt, bijvoorbeeld bij duiken of vliegen.

Hoe vaak en bij wie komt het voor?

De diagnose van sinusitis wordt regelmatig gesteld bij de huisarts, namelijk bij 28 per 1000 personen. Een frontale sinusitis komt alleen voor bij oudere kinderen, adolescenten en volwassenen, gezien de aparte frontale sinussen pas gevormd worden na de leeftijd van 8 tot 10 jaar.

Hoe kun je het herkennen?

De voornaamste klacht is pijn boven de ogen en in het aangezicht. De pijn neemt toe bij vooroverbuigen en liggen. De klachten beginnen meestal bij een verkoudheid. Naast de aangezichtspijn kunnen volgende klachten aanwezig zijn: etterige neusloop, verminderd reukvermogen, langdurig hoesten, langdurig loopneus of verstopte neus. Vaak is de kaaksinus ook ontstoken. Dat kan gepaard gaan met pijn in de bovenste hoek- of maaltanden.

Hoe stelt je arts de aandoening vast?

In de meeste gevallen kan je arts de diagnose stellen op basis van je klachten en het lichamelijk onderzoek. Soms is het onderscheid tussen een rinosinusitis en een gewone verkoudheid moeilijk. Bij beide aandoeningen zijn de sinussen vaak (gedeeltelijk) betrokken.

Wat kun je zelf doen?

Je kunt een sinusitis voorkomen door bij een verkoudheid te zorgen dat de neus goed openblijft. Het beste is spoelen met een zoutoplossing. Een sinusitis geneest vrijwel altijd vanzelf binnen de 10 dagen.

Neussprays die het neusslijmvlies ontzwellen (bvb. Xylometazoline) verminderen alleen de klachten. Ze hebben geen invloed op de duur van de ziekte noch op het genezingsproces. We raden aan om ze zo kort mogelijk te gebruiken, maximaal gedurende één week en liefst enkel 's nachts, omdat ze bijwerkingen hebben. Ze geven namelijk vaak aanleiding tot een zogenaamd rebound-effect: als ze uitgewerkt zijn, zwelt het slijmvlies meer op dan tevoren. Hierdoor blijf je deze middelen gebruiken en raak je er nog moeilijk vanaf.

Vermijd ook bruuske overgangen van warm naar koud en omgekeerd. Snuit je neus voorzichtig, want bij hard snuiten neemt de druk in de sinus toe.

Wat kan je apotheker doen?

Je apotheker kan je raad geven over de juiste ontzwellende neusspray en het correcte gebruik ervan uitleggen. De ontzwellende middelen mogen niet lang gebruikt worden (maximaal 5 dagen).

Neussprays met cortisone kunnen soms ook nuttig zijn om de ontsteking te onderdrukken. Deze sprays mogen, in tegenstelling tot ontzwellende neussprays, wel langdurig gebruikt worden. Ze zijn echter pas maximaal werkzaam na 3-10 dagen. Houd de behandeling dus even vol. Mogelijke bijwerkingen van deze middelen is irritatie van de neus, niesaanvallen na toediening, soms neusbloedingen (enige tijd na de start van de behandeling). Je kan dan best enkele dagen stoppen met de spray. De oorzaak is vaak een onjuist gebruik: men moet van het neustussenschot weg sprayen.

Voor het langduriger gebruik van neussprays met cortisone vraag je wel best advies aan je arts. Weet ook dat ze enkel terugbetaald worden met een voorschrift van je arts.

Pijnstillers kunnen nuttig zijn om klachten zoals hoofdpijn, spier- en gewrichtspijn te verlichten. De voorkeur gaat uit naar paracetamol (dafalgan®).

Zoutspoelingen kunnen ook helpen om de neusklachten te verminderen.

Wat kan je arts doen?

Je arts zal in de eerste plaats proberen je klachten te verlichten door je pijnstillers te geven. Ook neussprays met een ontzwellend middel of cortisone kunnen helpen.

Bij aanslepende last en hoge koorts kan de arts beslissen om een antibioticum voor te schrijven. Amoxicilline is dan de eerste keuze. Dit is echter zelden nodig. Ze hebben geen invloed op de klachten of op het herstel van een gewone sinusitis. Antibiotica geven wel vaak bijwerkingen, met name maag-darmklachten en vaginale klachten.

Bij frontale sinusitis komen verwikkelingen makkelijker voor dan bij andere soorten sinusitis. Stelt de arts een van volgende tekenen vast, dan zal hij je onmiddellijk doorverwijzen naar een neus-keel-oorarts (NKO):

Voelbare zwelling op het voorhoofd,
Zwelling van het ooglid,
Dubbelzien of pijn bij oogbewegingen,
Tekenen van uitbreiding van de infectie naar het zenuwstelsel zoals verwardheid, verminderd bewustzijn en prikkeling van de zenuwen in de nek,
Ernstig ziek zijn met intense pijn.