Wat is chronische depressie?
Chronische depressie is elke vorm van depressie die langer dan 2 jaar duurt (of langer dan 1 jaar bij kinderen en jongeren) en waarbij de klachten:
- meer dagen wel dan niet aanwezig zijn;
- een groot deel van de dag aanwezig zijn;
- het je moeilijk maken om normaal te functioneren.
Er zijn verschillende vormen:
- een lichte, maar aanhoudende depressie;
- een ernstige en aanhoudende depressie;
- terugkerende ernstige depressies, met tussenin lichte depressies;
- een lichte depressie die soms verergert tot een ernstige depressie (dat heet ook wel dubbele depressie).
Als je last hebt van een chronische depressie, dan heb je de afgelopen 2 jaar (of 1 jaar bij kinderen en jongeren) bijna heel de tijd depressieve klachten gehad. Soms voel je je een tijdje wat beter, maar nooit langer dan 2 maanden achter elkaar. Daarna komen de klachten weer terug.
- Herken je de klachten bij jezelf? Contacteer dan je zorgverlener.
- Herken je de klachten bij iemand in je omgeving? Moedig die persoon dan aan om hulp te zoeken bij een zorgverlener.
Oorzaak
Het is niet helemaal duidelijk waarom mensen een chronische depressie ontwikkelen.
- Het kan te maken hebben met langdurige stress en bepaalde heftige gebeurtenissen in je leven.
- Je hebt ook meer kans op een chronische depressie als je een chronische aandoening hebt.
Hoe vaak komt chronische depressie voor?
Wereldwijd hebben ongeveer 2 op de 100 mannen en 4 op de 100 vrouwen last van een chronische depressie. Het komt vooral voor bij volwassenen, maar kan ook beginnen als kind of tiener.
Het komt vaak samen met andere aandoeningen voor, zoals angststoornissen en middelenmisbruik (alcohol, drugs, medicatie).
Hoe kan je chronische depressie herkennen?
Bij een langdurige depressie heb je op de meeste dagen een van deze klachten:
- somberheid;
- geen interesse meer in dingen die je leuk vond.
Je kan op de meeste dagen ook nog deze klachten hebben:
- geen eetlust hebben of abnormaal veel eten (minder vaak);
- slecht slapen of overmatig veel slapen (minder vaak);
- geen energie hebben, altijd moe zijn;
- moeite hebben om je te concentreren en beslissingen te nemen;
- rusteloos of juist traag zijn;
- gevoelens van schuld of waardeloosheid;
- gedachten aan de dood of zelfdoding.
Zoek onmiddellijk hulp als je plannen hebt om een einde aan je leven te maken:
|
Hoe meer van deze klachten je hebt, hoe ernstiger je depressie is. De ernst van je depressie wordt ook mee bepaald door:
- je lijdensdruk: dat is de mate waarin je lijdt onder je klachten;
- de invloed op je functioneren in je dagelijks leven: thuis, op je werk en bij je sociale contacten.
Kenmerkend voor een chronische depressie is dat sombere periodes zich afwisselen met periodes waarin je je wat beter voelt. Maar periodes zonder klachten duren nooit langer dan twee maanden.
Hoe stelt je arts chronische depressie vast?
Je arts stelt je vragen over:
- hoe je je voelt;
- wat je klachten zijn.
Soms zijn er meerdere gesprekken nodig, zodat je arts goed begrijpt wat er aan de hand is.
Het is niet altijd makkelijk om een chronische depressie te herkennen. Want de klachten kunnen lijken op andere psychische of lichamelijke aandoeningen. Daarom kan je arts extra onderzoek, zoals bloedonderzoek, voorstellen om andere oorzaken uit te sluiten.
Wat kan je zelf doen?
Wat kan je zelf doen als je je depressief voelt?
Zoek hulp
Zoek onmiddellijk hulp als je plannen hebt om een einde aan je leven te maken:
- noodnummer 112,
- zelfmoordlijn 1813 (telefoon of chat),
- huisarts (van wacht) 1733.
Blijf niet zitten met sombere gedachten of andere psychische klachten, maar zoek hulp. Een depressie is een aandoening die veel voorkomt. Het is niet iets om je voor te schamen of je schuldig over te voelen. Bij ‘Meer weten?’ vind je een overzicht van waar je terechtkan voor hulp, ook anoniem.
Neem je medicatie zoals voorgeschreven
Is medicatie een deel van je behandeling? Neem het dan zoals voorgeschreven. Pas nooit zelf je dosis aan of stop nooit zonder overleg met je arts.
Begrijp wat er met je gebeurt
Zoek informatie op over chronische depressie. Dat kan je helpen om beter te begrijpen wat je doormaakt.
Zorg goed voor jezelf
Als je je depressief voelt, is het vaak lastig om voor jezelf te zorgen. Stel jezelf geen te hoge eisen. De volgende dingen kunnen je helpen om je wat beter te voelen:
- Praten
Vaak helpt het om erover te praten. Met je zorgverlener, maar ook met familie, vrienden of lotgenoten.
- Regelmaat
Probeer regelmaat in je leven te houden door op vaste (normale) tijdstippen op te staan, te eten en naar bed te gaan.
- Gezond eten
Probeer gezond te eten volgens de richtlijnen van de voedingsdriehoek.
- Geen alcohol en drugs
Drink geen alcohol en gebruik geen drugs. Het verdooft de negatieve gevoelens voor een korte tijd. Maar op lange termijn staat het een goed herstel in de weg.
- Sociaal contact
Probeer om contact te blijven houden met vrienden of familie. Blijf niet alleen thuiszitten.
- Beweging en sport
Ook al heb je er misschien geen zin in, er is bewijs dat beweging je stemming kan verbeteren. Zorg voor regelmatige lichaamsbeweging, zoals fietsen, wandelen, lopen of andere sporten. Kies vooral een sport die je leuk vindt. Meer info kan je lezen bij ‘Meer weten?’.
- Werk/studie
Probeer als het kan (deeltijds) te blijven werken of studeren, bijvoorbeeld twee halve dagen per week. Bespreek dit eventueel met je huisarts of arbeidsarts.
Wat kan je doen als iemand in je omgeving zich depressief voelt?
- Wees alert voor signalen van zelfmoordgedachten: praat erover en moedig de persoon aan om contact op te nemen met een zorgverlener.
- Luister en steun: wees er voor de persoon en luister naar diens gevoelens en ervaringen, zonder te oordelen.
- Verzamel informatie: leer meer over chronische depressie. Zo begrijp je beter wat de persoon doormaakt.
- Zorg voor jezelf: vergeet niet om ook voor jezelf te zorgen. Zoek steun bij je omgeving. Je kan er ook over praten met je zorgverlener.
Wat kan je arts of zorgverlener doen?
Je zorgverlener bespreekt samen met jou welke hulp mogelijk is.
- Soms verwijst je zorgverlener je door naar een andere, meer gespecialiseerde zorgverlener.
- Je kan ook meerdere zorgverleners hebben die je samen begeleiden, bijvoorbeeld je huisarts, psycholoog, psychiater, psychiatrisch verpleegkundige …
- Ook je familie kan bij de behandeling worden betrokken.
Behandelingen voor een chronische depressie zijn grotendeels vergelijkbaar met die voor een kortdurende depressie bij volwassenen of kinderen en jongeren, namelijk psychologische ondersteuning en medicatie.
Maar bij chronische depressie is meestal meer en langere behandeling nodig:
- Bij psychologische ondersteuning: langere behandeling, dus meer therapiesessies.
- Bij medicatie:
- Antidepressiva werken niet meteen.
- Het kan 2 tot 3 maanden duren voordat ze echt effect hebben, en dan alleen als je een voldoende hoge dosis gebruikt.
- Mogelijk heb je een hogere dosis nodig.
- Langere behandeling: antidepressiva moeten vaak lange tijd gebruikt worden, anders kunnen de depressieve klachten terugkomen.
- Gewichtstoename komt regelmatig voor als je antidepressiva lange tijd gebruikt, vooral in het tweede en derde jaar.
- Het is daarom goed om hier vooraf al advies over te krijgen, bijvoorbeeld over voeding en beweging.
Bij chronische depressie lijkt het nut van medicatie iets groter dan dat van psychotherapie. Maar de voorkeur gaat toch nog steeds naar een combinatie van beide.
Zoals eerder vermeld, gaat een chronische depressie vaak samen met andere psychische aandoeningen. Het is belangrijk dat die ook goed behandeld worden.
Opvolging
Veel mensen voelen zich beter na behandeling. Maar bij een chronische depressie duurt het meestal langer voordat je verbetering merkt.
De behandeling helpt niet alleen om je beter te voelen, maar ook om te voorkomen dat de klachten terugkomen. Onderzoek laat zien dat een lange behandeling (2 tot 3 jaar of meer) de kans op terugval kleiner maakt.
Je blijft waarschijnlijk wel gevoelig voor depressieve klachten. Soms worden de klachten weer erger. Merk je dat? Neem dan contact op met je zorgverlener. Als een behandeling eerder goed werkte, helpt die meestal ook weer als de klachten terugkomen.
Meer weten?
- Thuisarts: info over lange depressie
- Te Gek:
- Gezond Leven: info over bewegen bij depressie
- Luister naar onze podcast over antidepressiva.
Online hulp
- Depressiehulp: online hulp bij je depressie, kosteloos en anoniem
- Zelfmoord 1813: hier kan je terecht voor info en een gesprek. Elk gesprek is gratis en anoniem.
Patiëntenverenigingen en zelfhulpgroepen
- UilenSpiegel: een vereniging voor mensen met een psychische kwetsbaarheid
- Similes: een vereniging voor mensen naast mensen met psychische problemen
- Ups & downs: een vereniging voor chronisch depressieve en manisch-depressieve personen en hun omgeving