Wat is het?
Pijnlijke menstruatie kan voorkomen net voor de start van en/of tijdens je maandstonden. Je kan last hebben van:
- pijn en krampen in de onderbuik;
- pijn in de rug;
- hoofdpijn;
- pijnlijke borsten;
- een opgeblazen gevoel.
We onderscheiden een primaire vorm en een secundaire vorm van pijnlijke menstruatie.
Primaire vorm
Bij de primaire vorm ontstaan de klachten binnen één jaar na je eerste menstruatie. Omdat de arts bij een inwendig onderzoek zelden afwijkingen vaststelt, is zo'n onderzoek vaak niet nodig.
Secundaire vorm
Bij de secundaire vorm, waarbij je voordien geen pijnlijke menstruatie had, kan er wel een onderliggende oorzaak zijn. Deze oorzaken kunnen zeer uiteenlopend zijn:
- abnormaal hevige bloedingen;
- infecties;
- endometriose;
- een spiraaltje.
Hoe vaak komt het voor?
Bijna alle vrouwen hebben af en toe last van pijnlijke menstruatie. Bij 5% tot 15% zijn de klachten zo ernstig dat ze zelfs aanleiding geven tot school- of werkverzuim.
Primaire vorm
De eerste klachten kunnen al optreden bij jonge vrouwen in het eerste jaar na het begin van hun menstruatie. Deze klachten kunnen aanhouden tot aan de menopauze (overgang).
Secundaire vorm
Een secundaire pijnlijke menstruatie komt vooral voor bij vrouwen tussen 30 en 40 jaar.
Hoe kan je het herkennen?
Naast pijn en krampen in de onderbuik kun je verschillende klachten hebben:
- misselijkheid en braken;
- vermoeidheid;
- lagerugpijn;
- duizeligheid;
- diarree;
- hoofdpijn.
Hoe stelt je arts de aandoening vast?
Primaire vorm
Starten je klachten in het eerste jaar na je eerste menstruatie? Dan is een nauwkeurige bevraging vaak voldoende.
Secundaire vorm
Krijg je pas later voor het eerst last van pijnlijke menstruatie? Dan voert je arts steeds een inwendig onderzoek uit om een onderliggende oorzaak uit te sluiten. Hij of zij kan een uitstrijkje en een staaltje (wisser) nemen. Zo kan de arts afwijkingen van de baarmoederhals en infecties opsporen.
Bijkomend onderzoek
Bloedonderzoek om je hormoonwaarden te bepalen is niet nuttig. Is er bijkomend onderzoek nodig? Dan kan je arts je doorverwijzen naar een gynaecoloog.
Wat kan je zelf doen?
- Lichaamsbeweging en een warmtebron op de pijnlijke plek, bijvoorbeeld een warmwaterkruik op je buik, kunnen de klachten verminderen.
Neem eventueel een niet-steroïdale ontstekingsremmer (NSAID), zoals ibuprofen of naproxen. Gebruik een ontstekingsremmer in een zo laag mogelijke dosis en zo kort mogelijk. Zo verminder je het risico op bijwerkingen voor je maag, hart of nieren. Wil je een NSAID gebruiken? Vraag dan advies aan je zorgverlener.
Wat kan je arts doen?
Primaire vorm
- Je arts kan niet-steroïdale ontstekingsremmers (NSAID’s) voorschrijven tegen de pijn.
- Daarnaast kan je arts hormonale behandelingen voorschrijven.
- Meestal is dat een anticonceptiepil, die tegelijk als voorbehoedsmiddel werkt.
- Het hormoonhoudende spiraaltje is een goed alternatief.
Secundaire vorm
Bij secundaire pijnlijke menstruatie neemt een arts, zo mogelijk, de oorzaak weg. Opties zijn:
- de infectie behandelen;
- de spiraal verwijderen;
- het gezwel wegnemen.
Meer weten?
- Thuisarts.nl: Ik heb veel pijn als ik ongesteld ben
- Gebruik je medicijnen? Zoek eenvoudig betrouwbare informatie op FarmaInfo.