Geen bewijs dat champagne het risico op een hartstilstand verkleint

Waar komt dit nieuws vandaan?

Het artikel in het Nieuwsblad van 29 april vermeldt dat, naast andere factoren, een hogere consumptie van champagne en witte wijn je risico op een hartstilstand zou verminderen (1).

Deze opvallende bevinding zou blijken uit de resultaten van een recente studie uit China (2). Onderzoekers aan de Universiteit van Shanghai gingen op zoek naar beïnvloedbare, ongewone risicofactoren voor het krijgen van een hartstilstand. Voor dit onderzoek maakten ze gebruik van de UK Biobank, een grote databank die gezondheidsgegevens bevat van meer dan een half miljoen Britten.

Na een complexe statistische analyse toonden de resultaten dat:

• 3147 individuen uit de totale groep van 502.094 personen een hartstilstand kreeg in een periode van 14 jaar (= opvolgperiode van de studie);
• er 3 factoren duidelijk vaker voorkwamen in de groep die geen hartstilstand kreeg:
  • meer gebruik van de computer,
  • meer fruit eten,
  • een hogere consumptie van champagne en witte wijn;
• er 6 factoren zijn die het risico op een hartstilstand verhogen:
  • moedeloosheid,
  • lager opleidingsniveau,
  • hogere bloeddruk,
  • hogere body mass index,
  • hogere vetmassa,
  • hoger vetpercentage van de arm.

De onderzoekers beweren dat tussen de 40 en 63% van de gevallen van plotselinge hartstilstand kan worden vermeden door aanpassingen aan de levensstijl.

Bron

(1) SCS. Je kunt het risico op een hartstilstand verlagen door… champagne te drinken. Het Nieuwsblad. 29 april 2025.

Hoe moet je dit nieuws interpreteren?

Hartstilstand: belang van reanimatie en gekende risicofactoren

Volgens gegevens van Rode Kruis-Vlaanderen krijgen dagelijks 30 Belgen een hartstilstand buiten het ziekenhuis. Slechts 5 tot 10% van hen overleeft dat. Bij een hartstilstand valt je bloedcirculatie stil. Door tijdig te reanimeren kunnen de overlevingskansen van het slachtoffer met 70% toenemen.

Een gezonde levensstijl verlaagt het risico op hartfalen aanzienlijk. Daarbij horen:

• stoppen met roken,
• overgewicht vermijden,
• regelmatig bewegen,
• gezond eten,
• alcoholgebruik beperken.

Kritische kijk op de nieuwe studie

Het doel van de recente Chinese studie is om nieuwe beïnvloedbare risicofactoren voor een hartstilstand te ontdekken (2).

De studie vertoont een aantal sterke kenmerken. De onderzoekers:

• beschikken over een grote hoeveelheid gegevens, meer dan 500.000 personen;
  • Daardoor verhoogt de robuustheid van de resultaten.
• gaan niet uit van bepaalde veronderstellingen, waardoor nieuwe risicofactoren ontdekt kunnen worden.

De resultaten tonen dat er 9 risicofactoren een significant verband tonen met het risico op een hartstilstand:

• 3 beschermende factoren:
  • meer gebruik van de computer,
  • meer fruit eten,
  • een hoger verbruik van champagne en witte wijn.
• 6 factoren die het risico op een harstilstand verhogen:
  • moedeloosheid,
  • lager opleidingsniveau,
  • hogere bloeddruk,
  • hogere BMI,
  • hogere vetmassa;
  • vetpercentage van de arm.

Deze resultaten vragen echter om een aantal belangrijke nuanceringen:

• Er werden eerst 125 mogelijke risicofactoren getest.
  • Daarvan werden er 56 behouden, die vervolgens in een gecombineerde analyse verder onderzocht werden.
  • Dit resulteert in een groot aantal statistische testen, wat vraagt om een strengere beoordeling.
  • Wanneer we deze verstrenging toepassen, blijven er maar 3 van de 9 risicofactoren overeind:
    • hoge BMI,
    • hoge bloeddruk,
    • moedeloosheid.
  • Een verhoogde consumptie van champagne en witte wijn hoorde daar niet bij.
• De deelnemers aan de UK Biobank zijn niet willekeurig gekozen.
  • Ze leven meestal gezonder, hebben minder gezondheidsproblemen en een hogere sociaal-economische status dan de gemiddelde bevolking in het Verenigd Koninkrijk (3).
  • Om die redenen mogen we er dus niet vanuit gaan dat de gevonden resultaten ook van toepassing zijn voor de algemene bevolking.

Alcoholgebruik

Er bestaat geen gezond niveau van alcoholgebruik.

De richtlijn voor alcohol raadt aan om niet meer dan tien standaardglazen per week te drinken (4).

Conclusie

Nieuw Chinees onderzoek op een Britse gegevensbank vond een mogelijk verband tussen consumptie van champagne en witte wijn en een lager risico op een hartstilstand. De beschermende werking van deze dranken bleek niet stand te houden bij strengere wetenschappelijke controle. Een gezond niveau van alcoholgebruik bestaat niet. Champagne en witte wijn vormen daarop geen uitzondering.

Referenties

• (2) Luo H, Zhang Q, Zou L, et al. Modifiable risk factors and attributable burden of cardiac arrest: an exposome-wide and Mendelian randomisation analysis. Can J Cardiol 2025: 1-10. https://doi.org/10.1016/j.cjca.2025.02.027
• (3) Grubic N, Gutafson D. Moving From Reaction to Prevention in Sudden Cardiac Arrest: Causal Clues and Caveats From Mendelian Randomisation Studies. Can J Cardiol 2025: article in press https://doi.org/10.1016/j.cjca.2025.03.019
• (4) VAD. Richtlijn voor alcoholgebruik. 2023.