Aandoeningen van de kransslagaders van het hart (coronaire hartaandoeningen)

Aangepast op 12/11/2019

Wat is het?

Coronaire hartaandoeningen zijn aandoeningen van de kransslagaders van het hart. Kransslagaders zijn kleine bloedvaatjes die aan de buitenkant van de hartspier lopen. Ze liggen er als een soort krans omheen en voeren bloed aan richting het hart. Er zijn 2 hoofdtakken: de linker- en rechterkransslagader. Deze vertakken zich beide in steeds kleiner wordende vaten. Al deze vaatjes zorgen er samen voor dat de hartspier voldoende zuurstof en voeding krijgt.

De vernauwingen in de kransslagaders ontstaan langzaam. In de wand van de kransslagaders hopen ontstekingscellen, cholesterol en vetdeeltjes op. Hierdoor ontstaat een verdikking: een plaque. Dit proces heet slagaderverkalking. Meestal merk je hier niets van. Pas bij ernstige vernauwingen ontstaat er pijn op de borst.

Je hebt een hartinfarct als een kransslagader is afgesloten. Het deel van het hart achter deze afsluiting krijgt geen zuurstof meer en raakt beschadigd.

Risicofactoren voor aandoeningen van de kransslagaders zijn een verhoogd LDL-cholesterolgehalte, roken, verhoogde bloeddruk, diabetes en hogere leeftijd.

Hoe vaak komt het voor?

Bijna 5 op 1.000 personen consulteren een huisarts met druk op de borst (angina pectoris) of een hartaanval.

Hoe kun je het herkennen?

Het typische symptoom is pijn op de borst (angina pectoris), die kan uitstralen naar de nek, kaak, armen, buik of rug.

Angina pectorispijn begint geleidelijk aan tijdens inspanning, sneller bij plotse inspanning en wordt erger als de inspanning aanhoudt. De pijn wordt gevoeld als een zware of strakke druk op de borst die de persoon doet vertragen of stoppen. Na een paar minuten rust of na het innemen van het medicijn nitroglycerine, dat de hartbloedvaten openzet, verdwijnt de pijn.

Andere mogelijke symptomen zijn kortademigheid bij inspanning, vermoeidheid bij inspanning, hartritmestoornissen en hartfalen.

Hoe stelt je arts de aandoening vast?

Wanneer de arts denkt aan een aandoening van de kransslagaders, zullen naast het lichamelijk onderzoek enkele technische onderzoeken gebeuren, zoals een elektrocardiogram (ECG), een laboratoriumtest en een inspanningstest.

Een ECG is vaak normaal in rust, maar bij inspanning, zoals bij de fietsproef, kunnen er omkeerbare veranderingen op het ECG te zien zijn. Op dat moment voel je vaak ook pijn op de borstkas.

Voor beeldvorming van het hart wordt in eerste instantie een echocardiografie uitgevoerd, waarbij met gel op de borstkas wordt gekeken naar de structuur van het hart.

Bij sterk vermoeden van vernauwing van de kransslagaders wordt een coronaire angiografie gedaan. Hierbij wordt er contrast ingespoten via een voerdraad van het bloedvat in de lies naar de hartbloedvaten: zo kan men de kransslagaders beter zien met röntgenstralen.

Wat kun je zelf doen?

Verminder de risicofactoren op aandoeningen van de kransslagaders door een gezonde levensstijl te hanteren: stop met roken, vermijd overgewicht, beweeg regelmatig en houd er gezonde voedingsgewoonten op na.

Wat kan je arts doen?

Wanneer de arts op de angiografie een duidelijke vernauwing van de kransslagaders ziet, zal hij proberen om het bloedvat terug doorgankelijk te maken (revascularisatie). Dit kan ofwel d.m.v. een ballonnetje, waarna er een stent wordt geplaatst, ofwel d.m.v. een overbrugging met stents van het verstopte gedeelte van het bloedvat. Een gespecialiseerd hartchirurg voert deze ingrepen uit.

Naast de technische ingrepen is levensstijladvies, met minimalisatie van alle risicofactoren, en opstart van medicatie (indien nodig) belangrijk.

Een hoge bloeddruk en een te hoog cholesterolgehalte worden behandeld met respectievelijk bloeddrukmedicatie en cholesterolverlagers (statines). Aspirine wordt normaal standaard gegeven bij een hoog risico op hart- en vaatziekten: het vermindert de bloedstolling en bijgevolg het risico op een hartinfarct.

Wanneer de pijn op de borst frequent is, kan de arts medicatie voorschrijven die de hartbloedvaten meer openzet.