Wat is het en hoe kan je het herkennen?
Uitslag op de onderbenen komt vaak voor:
- Vaak ziet de uitslag rood en jeukt het.
- Soms kan het ook schilferen en zijn er bultjes of zweertjes te zien.
- De uitslag kan alleen voorkomen op je onderbeen, maar evengoed op andere plaatsen op je lichaam.
Oorzaak
Uitslag op het onderbeen heeft heel wat mogelijke oorzaken:
- een slechte doorbloeding;
- een huidaandoening;
- een infectie.
Op basis van het uitzicht van de uitslag is het soms moeilijk om te weten over welk soort probleem het gaat.
We geven hieronder een korte beschrijving van de symptomen en oorzaken van de meest voorkomende vormen van uitslag op het onderbeen.
Slechte doorbloeding
Aandoening | Symptomen | Oorzaak |
spatadereczeem (stasedermatitis of hypostatisch eczeem) |
|
Huidaandoeningen
Vaak voorkomende huidaandoeningen op het onderbeen zijn:
Aandoening | Symptomen | Oorzaak |
craquelé-eczeem |
vooral bij oudere mensen. Het verergert in de winter en verbetert in de zomer (zonlicht). |
|
eczeem |
Meestal komt het ook voor op andere plaatsen. |
|
goed voelbare, pijnlijke en brandende onderhuidse knobbels | mogelijke prikkel van het afweersysteem, als gevolg van een infectie door:
| |
gepigmenteerde purpura |
| lekkende haarvaten in het onderbeen |
rode, droge vlekken in plaques met schilfervorming Andere typische plaatsen:
|
|
Enkele zeldzame huidaandoeningen op het onderbeen zijn:
Aandoening | Symptomen | Oorzaak |
glanzende, afgeplatte, paars-rode, vaak jeukende bultjes met witte lijntjes erover
|
| |
prurigo nodularis | korstige (door krabben), verheven, hevig jeukende knobbeltjes op de huid Vaak komt het ook voor op de romp. |
|
ontkleurde, melkwitte vlekken | vernietiging van pigmentcellen |
Huidinfecties
Uitslag op het onderbeen kan ook een gevolg zijn van een infectie:
Aandoening | Symptomen | Oorzaak |
| bacterie: streptokok of stafylokok niet besmettelijk | |
bacterie: streptokok niet zo besmettelijk | ||
erythema migrans | typische rode, niet-pijnlijke, uitbreidende huiduitslag rond een tekenbeet | bacterie Borrelia burgdorferi
niet besmettelijk |
meerdere kleine, rode zweertjes (soms met geel kopje) |
niet besmettelijk | |
ringworm (tinea) |
| een infectie door een schimmel weinig besmettelijk |
Hoe stelt je arts de aandoening vast?
Meestal kan je arts de diagnose op zicht stellen. Bij bepaalde vormen van uitslag is dat moeilijker. Dat komt omdat veel huidaandoeningen op elkaar lijken. In dat geval stelt je arts je vragen en onderzoekt hij de letsels nauwkeurig.
Bevraging
Als je arts meer wil weten over je klachten en de evolutie van de letsels, stelt hij je volgende vragen:
- Is de uitslag plots begonnen of is het al lang aanwezig?
- Jeukt de uitslag?
- Is het pijnlijk?
- Neemt de uitslag toe?
- Verdwijnt het om daarna terug te komen?
- Heb je de indruk dat bepaalde zaken de uitslag uitlokken?
- Heb je dezelfde uitslag ook op andere plekken op je lichaam?
- Onthaar je je onderbenen, en zo ja, hoe?
- Ben je allergisch voor ontharingsproducten, cosmetica of producten om je huid te verzorgen?
- Heb je last van spataders?
- Heb je familieleden met gelijkaardige huidproblemen?
- Heb je in de laatste weken een tekenbeet gehad?
- Heb je nog andere klachten?
Lichamelijk onderzoek
Tijdens het lichamelijk onderzoek bekijkt je arts:
- de uitslag op je onderbenen;
- de rest van je huid, je haren en nagels;
- de exacte plaats van de uitslag;
- of de uitslag is afgelijnd;
- of er schilfers, bultjes of wondjes zijn.
Bijkomend onderzoek
Als de diagnose dan nog niet duidelijk is, kan je arts bijkomend onderzoek aanvragen, zoals:
- een huidtest om (contact)allergieën op te sporen;
- een microscopisch onderzoek van wat schraapsel van de uitslag;
- een kweek van vocht of etter uit de uitslag, om te zien of bacteriën of schimmels de oorzaak kunnen zijn.
Vermoedt je arts een meer zeldzame huidaandoening? Dan neemt hij een biopsie.
Is de diagnose niet zeker? Dan verwijst je arts je door naar een huidspecialist (dermatoloog).
Wat kan je zelf doen?
Probeer uitlokkende factoren te vermijden. Volg daarom het best volgende adviezen:
- Vermijd contact met:
- stoffen/textiel waarvoor je allergisch bent;
- irriterende stoffen zoals parfums, deodoranten en ontharingsmiddelen.
- Vermijd krabben.
- Dat verergert de letsels.
- Knip je nagels kort.
- Verzorg je huid goed.
- Heb je een droge huid? Gebruik dan een hydraterende bad- of doucheolie en crème, het liefst zonder bewaarmiddelen en parfum.
- Was je huid en haar niet te vaak met water en zeep.
- Droog je lichaam na een bad of douche steeds goed af.
- Was regelmatig en grondig je handen om een infectie te voorkomen.
- Gebruik huidolie om dikke korsten te verzachten en te verwijderen.
Wat kan je arts doen?
De behandeling hangt af van de diagnose:
- Is de uitslag het gevolg van een infectie door een bacterie (erysipelas, cellulitis) of een schimmel (ringworm)? Dan start je arts een behandeling met een antibioticum of met een antischimmelmiddel.
- Crèmes op basis van cortisone helpen bij eczeem en jeuk.
- De voorkeur gaat naar een crème met een sterke concentratie aan cortisone.
- Die mag je maar kort gebruiken. Cortisone maakt de huid immers dunner en brozer.
- Uitzonderlijk kan je arts medicijnen in tabletvorm voorschrijven, bijvoorbeeld bij een zeer uitgebreide schimmelinfectie.
- Elastische windels of kousen helpen om bij spatadereczeem de vochtophoping te verminderen.
- Bij craquelé-eczeem geeft je arts het advies om:
- een vochtinbrengende crème aan te brengen;
- uitlokkende factoren (bijv. zeep of sauna) te vermijden.
Meer weten?
Consulteer onze uitgebreide richtlijnen over de afzonderlijke huidaandoeningen:
- allergisch contacteczeem
- irriterend contacteczeem
- atopisch eczeem
- erythema nodosum
- psoriasis
- lichen planus
- vitiligo
- erysipelas (wondroos)
- folliculitis
- schimmelinfecties
- makkelijk herkenbare huidaandoeningen