Wat is het?
Bloedplaatjes of trombocyten:
- worden gevormd in je beenmerg vanuit de stamcellen;
- zijn een type bloedcellen die een rol spelen bij de bloedstolling:
- Wanneer je ergens bloedt, gaan meerdere bloedplaatjes aan elkaar kleven.
- Zo vormen ze een klonter die de bloeding stopt.
Essentiële trombocytose
Essentiële trombocytose (ET) is een zeldzame, chronische en kwaadaardige aandoening van het bloed. Je beenmerg maakt dan te veel bloedplaatjes aan.
Hoe vaak komt het voor?
- Er zijn 6 tot 25 nieuwe gevallen van essentiële trombocytose per miljoen inwoners per jaar.
- De aandoening komt vaker voor bij mensen ouder dan 50 à 60 jaar.
Hoe kan je het herkennen?
- Door het teveel aan bloedplaatjes heeft je bloed de neiging te snel te stollen. Zo vormt het dus een bloedklonter.
- Zo’n klonter kan een bloedvat verstoppen. Dat noemen we een trombose.
- Een bloedklonter kan zowel in je slagaders als in je aders ontstaan.
- Het verhoogt je risico op een:
- Ondanks dit toegenomen risico, kan het zijn dat je geen klachten hebt.
- Vaak stelt een arts essentiële trombocytose dan per toeval vast bij een routinebloedonderzoek.
- Heb je toch klachten?
- Dan gaat het vaak om ernstige pijn in je voeten of vingers.
- Die pijn ontstaat doordat de doorbloeding in de kleinste bloedvaatjes minder goed is.
- Dat leidt tot een zuurstoftekort.
- Er kunnen ook sneller bloedingen optreden in je lichaam.
- Dat komt doordat niet alle bloedplaatjes van goede kwaliteit zijn.
- Dan gaat het vaak om ernstige pijn in je voeten of vingers.
Hoe stelt je arts de aandoening vast?
Tijdelijk teveel aan bloedplaatjes
Eerst gaat je arts na of het teveel aan bloedplaatjes geen tijdelijke reactie is van je lichaam op een stressvolle situatie, zoals:
- een ernstige infectie;
- een bloeding;
- een bindweefsel- of ontstekingsziekte;
- een intensieve inspanning;
- weefselschade;
- na een operatie.
Aanhoudend teveel aan bloedplaatjes
Is het teveel aan bloedplaatjes niet het gevolg van zo’n tijdelijke reactie, en blijft het aanhouden?
- Dan verwijst je arts je door naar een arts gespecialiseerd in bloedziekten (hematoloog) voor verder onderzoek.
- De hematoloog stelt de diagnose van essentiële trombocytose op basis van specifieke criteria. Die zijn gebaseerd op bloed-, beenmerg- en genetisch onderzoek.
Wat kan je zelf doen?
Een gezonde levensstijl aanhouden is altijd een goed idee.
- Rook je? Probeer dan zeker te stoppen.
- Je risico op klontervorming (trombose) stijgt immers nog meer als je rookt.
Wat kan je arts doen?
De behandeling steunt op 2 pijlers:
- het risico op klonters verminderen;
- het aantal bloedplaatjes doen dalen.
Risico op klonters verminderen
Het voornaamste doel van de behandeling is klontervorming voorkomen.
- Daarvoor schrijft je arts je krijg je aspirine voor.
- Aspirine maakt je bloedplaatjes minder kleverig.
- Zo vermindert het geneesmiddel de kans op klontervorming.
- Dikwijls is dit de enige behandeling.
Aantal bloedplaatjes doen dalen
Heb je een hoog risico op trombose? Dan heb je ook medicatie nodig die de aanmaak van bloedplaatjes afremt.
- Deze medicatie kan echter behoorlijke bijwerkingen hebben.
- Sommige geneesmiddelen bevorderen zelfs de evolutie naar een vorm van leukemie.
Meer weten?
- https://www.hematologienederland.nl/essentiele-trombocytose
- https://www.kanker.nl/kankersoorten/essentiele-trombocytose/wat-is/essentiele-trombocytose